EMİR ÖMER MESCİDİ VE TÜRBESİ – BATTALGAZİ / MALATYA

    Battalgazi, yani Eski Malatya, şehir surlarının içerisinde yer alan ve bugün büyük çapta yenilenmiş olan Mescit; Emiru-l Azam Ömer Bey tarafından H:971 / M: 1563 tarihinde yapılmıştır. Ayrıca kitabede Emir Bey’in aile efradından bazılarının isimleri geçmektedir. Bu zat Battal Gazi destanlarında adı geçen Emir Ömer olmayıp Malatya’da Emirlik yapmış ve ailesi tarafından bir çok eser yaptırmış olan, Melik Sunullah Ailesinin bir mensubudur. 1560 tarihli Kanuni Devri Malatya Tahrir Defterinde “Mahalle-i Mescid-i Ömer Beg” adında bir mahalle kayıtlarda vardır.

    Kareye yakın dikdörtgen planlı olan mescit düzgün kesme taş ve kaba yonu taştan inşa edilmiştir. Çatı örtüsü düz dam şeklindedir. Kuzeydoğu köşesinde bulunan taş kapısı bitkisel ve geometrik taş süslemeler kullanılmıştır. Kapının hemen sağında bulunan dikdörtgen pencerenin üst kısmında nesih yazı ile iki satırlık inşa kitabesi yer alır. Mescidin içerisinde banisi Emir Ömer Bey’in kabri bulunmaktadır.

    Eski Malatya kalesinin kuzey cephesinde, “çatlak” denen eski mesire alanı mevkiinde, sur kapısı girişinde, içerisinde Emir Ömer bey yatırı olan küçük bir mescittir. Kesme taş ile yapılan bu mescit, giriş kapısı işlemeciliği ile Osmanlı mimarisinin tipik bir örneğidir.

Adı geçen Emir Ömer Melik Sunullah ailesine mensup birisi olarak gösterilmektedir. Taş Mescid de denilen bu camiyi 1360’da Malatya’yı Eretnalılardan alan Melik Sunullah ailesinden Emirü’l-Azam Celaleddin Ömer tarafından yaptırıldığı tahmin edilmektedir.

Giriş cephesindeki kitabeye göre Emirü’l -Azam ünvanlı Ömer bey tarafından 1563 yılında yaptırılmıştır. Fakat bu kitabe tamir kitabesidir. Kuzey cephesinde bulunan 1563-1564 tarihli tamir kitabesi, Miralay Hüsrev Bey tarafından tamir ettirildiğini göstermektedir.

Dikdörtgen planlı mescid, düzgün kesme taş ve kaba yontu taştan inşa edilmiştir, örtüsü düz dam şeklindedir. Giriş kısmının batısında bir mezar bulunmaktadır.

2007 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restore edilmiştir.

Kaynak: Malatya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü