NARVA – ESTONYA
Narva (Rusça: Нарва) Estonya’nın üçüncü büyük şehiridir. Rusya sınırında, Estonya’nın en doğusunda yer almaktadır. Peipus Gölü’nden doğan Narva Nehri buradan geçmektedir.
1918 yılında Estonya Bağımsızlık Savaşı sonunda Estonya’ya bağlandı. 1940’ta Sovyetler Birliği’ne geçti. 2. Dünya Savaşı sırasında 1941-1944 yılları arasında Alman işgaline uğradı. 1944 yılındaki Narva Muharebesi sonucunda Alman işgalinden kurtuldu. 1991 yılında Estonya’nın bağımsızlığını tekrar kazanması sonucunda Ida-Viru iline bağlandı.
Narva ( Estonca telaffuz: [ˈnɑrʋɑ] ; Rusça : Нарва , Rusça telaffuzu: [ˈnarvə] ) Estonya’da bir belediye ve şehirdir. Bu yer almaktadır Ida-Viru County at, Estonya doğu uç noktasında en, Rus üzerine, sınıra Narva Nehri boşaltır Peipus Gölü. Narva şehri, Tallinn ve Tartu’dan sonra ülkenin üçüncü büyük şehridir.
TARİH
ERKEN TARİH
Kentin adını taşıyan Narva kültürünün arkeolojik izlerinin de gördüğü gibi, M.Ö.5. İle 4. binyıl arasında insanlar bölgeye yerleşmişlerdir. Narva Joaoru’daki müstahkem yerleşim, Estonya’da bilinen en eski yerleşimdir ve MÖ 1000 yıllarına tarihlenir. Narva’nın en eski yazılı referansı, 1172 yılında Novgorod’da Nerevsky veya Narovsky konets (yard) olarak adlandırılan bir bölgeyi tanımlayan First Novgorod Chronicle’da yer almaktadır. Tarihçilere göre, bu isim Narva veya Narva Nehri adından geliyor ve o zamanlar bir ticaret anlaşmasının varlığına dair bir kanıt olmamasına rağmen, sık kullanılan bir ticaret yolunun Narva’dan geçtiğini gösteriyor.
ORTA ÇAĞ
Narva’nın hem ticaret yollarının hem de Narva Nehri’nin kesişme noktasındaki elverişli konumu, Narva kalesinin kurulmasının ve kaleyi çevreleyen kentsel yerleşimin müteakip gelişiminin arkasındaydı. Kale, 13. yüzyılın ikinci yarısında kuzey Estonya’nın Danimarka yönetimi sırasında kuruldu; kalenin en eski yazılı kaydı 1277 yılına aittir. Narvia köyünden, 1241 yılında Danimarka Sayım Kitabında bahsedilmiştir. Kalenin çevresinde bir kasaba gelişti ve 1345 yılında Lübeck Şehir Haklarını Danimarka kralı IV . Valdemar’dan aldı. Kale ve çevresindeki Narva kasabası, Danimarka kralı Kuzey Estonya’daki topraklarını sattıktan sonra 1346’da Livonya Düzeni. 1492’de Narva Nehri’nin karşısındaki Ivangorod kalesi, Moskova III. Ivan tarafından kuruldu.
Ticaret, özellikle Hansa uzun mesafeli ticaret, Orta Çağ boyunca Narva’nın varoluş nedeni olarak kaldı. Ancak, Tallinn’in muhalefeti nedeniyle, Narva’nın kendisi hiçbir zaman Hansa Birliği’nin bir parçası olmadı ve aynı zamanda küçük bir kasaba olarak kaldı – 1530’da nüfusunun 600-750 kişi olduğu tahmin ediliyor.
İSVEÇ VE RUS YÖNETİMİ
1558’de Livonya Savaşı sırasında Ruslar tarafından ele geçirilen Narva, kısa bir süre için Pskov ve Novgorod’dan gelen malların aktarma merkezi olarak Rusya için önemli bir liman ve ticaret şehri oldu . Rus egemenliği, Pontus De la Gardie komutasındaki İsveçlilerin şehri fethetmesi ve İsveç’in bir parçası olmasıyla 1581’de sona erdi. Sırasında Rus-İsveç Savaşı (1590-1595) , Arvid Stålarm vali oldu, Rus kuvvetleri başarı olmadan şehri (yeniden kazanmaya teşebbüs Teusina Antlaşması, May 1595).
İsveç yönetimi sırasında Narva’nın Eski Kenti inşa edildi. 1659’da kasabayı neredeyse tamamen yok eden büyük bir yangının ardından, şehrin orta kısmına sadece taş binalar yapılmasına izin verildi. Gelişen ticaretten elde edilen gelir, şehir merkezinin yirmi yıl içinde yeniden inşasına izin verdi. II. Dünya Savaşı’na kadar, barok Eski Kent neredeyse hiçbir değişikliğe uğramadı ve bu nedenle tüm Avrupa’da ün kazandı. İsveç egemenliğinin sonuna doğru Narva’nın savunma yapıları büyük ölçüde iyileştirildi. 1680’lerde başlayarak, ünlü İsveçli askeri mühendis Erik Dahlbergh tarafından planlanan olağanüstü bir burç sistemi, kasaba çevresinde inşa edilmiştir. Yeni savunmalar, Kuzey Avrupa’nın en güçlü savunmaları arasındaydı.
Rusya’dan Peter I, 1704’te Nikolay Sauerweid tarafından Narva’yı aldıktan sonra çapulcu birliklerini pasifize etti, 1859
1700-1721 Büyük Kuzey Savaşı sırasında Narva, İsveç Kralı XII. Charles ile Rusya Kralı I. Petro’nun güçleri arasındaki ilk büyük savaşın ortamı oldu (Kasım 1700). Dörtte bir sayılsa da, İsveç kuvvetleri 40.000 kişilik rakibini bozguna uğrattı. Rusya daha sonra 1704’te şehri fethetti.
Savaştan sonra burçlar yenilenmiştir. Narva, gerçek bir askeri ihtiyaç olmamasına rağmen, 1863’e kadar Rus tahkimatı listesinde kaldı. Narva, Rus yönetimi sırasında Saint Petersburg Valiliğinin bir bölümünü oluşturdu.
19. yüzyılın ortalarında Narva, büyük bir sanayi kenti haline gelmeye başladı. Ludwig Knoop kurulan Krenholm Manufacturing Company güçlü Narva şelale ucuz enerji kullanabilir 1857 fabrika içinde ve yüzyılın sonunda 10,000 işçi, büyük biriyle, oldu pamuk fabrikalarında Avrupa ve dünyada. 1872’de Krenholm Manufacturing , Estonya’daki ilk grevin yapıldığı yer oldu 19. yüzyılın sonunda Narva, Estonya’nın önde gelen sanayi kentiydi – Estonya’daki sanayi işçilerinin% 41’i, Tallinn’deki % 33’üne kıyasla Narva’da çalışıyordu .Estonya’daki ilk demiryolu, 1870’te tamamlandı ve Narva’yı Saint Petersburg ve Tallinn’e bağladı.
Ağustos 1890’da Narva, Alman Kaiser II. Wilhelm ve Rus Çarı III . Aleksandr arasında önemli bir görüşmenin yapıldığı yerdi .
20. YÜZYIL
Narva’nın statüsü, nihayet 1917 Temmuz’unda yapılan referandumda, şu anda etnik Ruslar ve Estonyalılar arasında kabaca eşit olarak bölünmüş olan bölge nüfusu, kendisini yeni özerkliğe ve yakında bağımsız Estonya cumhuriyetine bağlamak için oy kullandığında çözüldü. Narva, 1918’de I. Dünya Savaşı’nın sonunda bağımsız bir Estonya’nın parçası oldu. Kasaba, Estonya Bağımsızlık Savaşı sırasında çatışmalar gördü. Savaş Narva’da 28 Kasım 1918’de başladı; Ertesi gün şehir Kızıl Ordu tarafından ele geçirildi. Rusya, 19 Ocak 1919’a kadar şehrin kontrolünü elinde tuttu.
II. Dünya Savaşı sırasında Narva’nın içinde ve çevresinde ağır savaşlar meydana geldi. Şehir, 1941 Alman işgali sırasında ve savaş boyunca daha küçük hava saldırılarıyla hasar gördü, ancak Şubat 1944’e kadar nispeten sağlam kaldı. Ancak, Narva Muharebesi’nin odak noktası olarak, şehir Sovyet bombardımanı ve yangınları tarafından tahrip edildi. ve geri çekilen Alman birliklerinin patlattığı patlamalar. En yıkıcı eylem, 6 ve 7 Mart 1944’te Sovyet Hava Kuvvetleri tarafından Barok eski kenti yok eden bombalı saldırılardı.
Temmuz ayı sonunda Narva’nın% 98’i yok edilmişti Savaştan sonra, evlerin duvarları hala var olduğu için binaların çoğu restore edilebilirdi, ancak 1950’lerin başlarında, Sovyet yetkilileri apartmanlara yer açmak için kalıntıları yıkmaya karar verdi. Eski şehirden, Barok tarzı Belediye Binası da dâhil olmak üzere yalnızca üç bina kaldı. Alman kuvvetleri Ocak 1944’te şehri boşalttığı için bombalamanın sivil kayıpları düşüktü.
Orijinal yerli halkın savaştan sonra Narva’ya dönmesine izin verilmedi ve SSCB’nin diğer bölgelerinden Rusça konuşan göçmen işçiler şehri doldurmak için getirildi. Bunun arkasındaki ana sebep, Narva’yı kapalı bir şehre dönüştürecek olan şehirde gizli bir uranyum işleme tesisi inşa etme planıydı. 1947’de fabrikanın konumu olarak Narva yerine yakınlardaki Sillamäe seçildi, ancak böyle bir planın varlığı Narva’nın savaş sonrası yıllardaki gelişimi için belirleyici oldu ve böylece sonraki evrimini de şekillendirdi. Planlanan uranyum fabrikası ve Kreenholm Üretiminin eski haline getirilmesi gibi diğer büyük ölçekli endüstriyel gelişmeler, başta Rusya olmak üzere Sovyetler Birliği’nin diğer bölgelerinden gelen iç göçmen akışının arkasındaki itici güçtü.
Ocak 1945’te, nehrin karşısındaki bir kasaba olan ve 1492’de Rus Çar III. Ivan tarafından kurulan Ivangorod , Narva’dan ayrıldı ve Rus SFSR’de Leningrad Oblastının bir parçası haline getirildi . Ivangorod, 1954’te şehrin resmi statüsünü aldı.
YAKIN GEÇMİŞ
Belediye çevrili Sovyet Konum, apartman blokları, İkinci Dünya Savaşı sonrasında restore edildi birkaç yapılarından biridir.
Estonya 1991’de bağımsızlığını kazandığında , Narva yeniden bir sınır şehri oldu. Sovyet döneminden kalan yerel liderler özerklik istedi ve kuzeydoğu Estonya’da ayrılıkçı ‘Transnarovan SSR’ cumhuriyeti fikrinin giderek daha popüler hale geldiğini iddia ettiler , ancak bu, bölge nüfusunun% 87’sinin Estonya’dan ayrılmaya karşı olduğunu gösteren anketlerle çelişiyordu. 1993 yılında, yeni çıkarılan vatandaşlık ve seçim yasalarından (vatandaş olmayanların görev yapmalarına izin verilmedi) duyulan memnuniyetsizlik, 16-17 Temmuz 1993 Narva referandumunda doruğa çıktı. Hem Narva hem de yakın bir kasaba olan Sillamäe için özerklik önerdi. % 97’si referandum lehinde oy kullanmasına rağmen, Narva’daki katılım sadece% 55’ti ve oylara hile karıştırmakla ilgili inandırıcı suçlamalar vardı. Rusya’da ikamet edenler bugünlerde hem Estonya hem de Avrupa Birliği vatandaşı statülerinden memnunlar ve yurttaşları ile birlikte barış içinde yaşıyorlar.
Narva’nın 2014’teki görünümü. Rusya’daki Ivangorod Kalesi sağda nehrin karşısında yer almaktadır. 1991’den sonra, Estonya’nın yeni anayasası (1992’de kabul edilen) 1920 Tartu Antlaşması’nın şu anda yasal olduğunu kabul ettiğinden, Narva sektöründe Estonya-Rusya sınırı ile ilgili anlaşmazlıklar da olmuştur. Ancak Rusya Federasyonu, Estonya’yı Estonya SSR’nin halefi olarak görüyor ve iki eski ulusal cumhuriyet arasındaki 1945 sınırını tanıyor. Resmi olarak, Estonya’nın bölgede toprak talepleri yoktur ve bu, 18 Mayıs 2005’te Moskova’da imzalanan yeni Estonya-Rusya sınır anlaşmasına da yansımıştır. Rusya, Estonya parlamentosunun onaylamasıyla birlikte Sovyet İşgalinden bahseden bir bildiriyi onayladığı için bunu onaylayamadı. 18 Şubat 2014’te her iki ülke arasında yeni bir sınır anlaşması imzalandı. Anlaşma hala hem Rusya hem de Estonya parlamentoları tarafından onaylanmalıdır.
DEMOGRAFİ
1 Ocak 2013 tarihinde Narva’nın nüfusu bir yıl önceki 60.454 kişiden 59.888’e düşmüştür. Nüfus 1992’de 83.000 idi. Narva nüfusunun% 95,7’si ana dili Rusça olan ve % 87,7’si etnik Ruslardır. Estonca olmayanların çoğu etnik olarak Rus, Belarus veya Ukraynalı göçmenler veya göçmenlerin çocuklarıdır, ancak 1990’ların başında Narva sakinlerinin% 69’u Narva’da doğmuş veya orada 30 yıldan fazla yaşamıştı. Etnik Estonyalılar toplam nüfusun% 5,2’sini oluşturmaktadır. Şehrin çoğu, II. Dünya Savaşı sırasında yıkıldı ve birkaç yıl boyunca, sonraki yeniden yapılanma sırasında Sovyet yetkilileri, Narva’nın savaş öncesi sakinlerinin geri dönüşünü büyük ölçüde yasakladı (bunların arasında etnik Estonyalılar vardı ve 23.512 kişilik nüfusunun% 64,8’ini oluşturuyordu. 1934 nüfus sayımına), böylece şehrin etnik yapısını kökten değiştirdi. Yine de, etnik Ruslar zaten önemli bir azınlık oluşturmuşlardı: 1934 nüfus sayımında şehir nüfusunun% 29,7’si Rus’du.
Şehir sakinlerinin% 46,7’si Estonya vatandaşı,% 36,3’ü Rusya Federasyonu vatandaşı ve nüfusun% 15,3’ü tanımlanmamış vatandaşlığa sahip.
COĞRAFYA
Narva, Estonya’nın doğu uç noktasında, Estonya’nın başkenti Tallinn’den 200 km (124 mil) doğuda ve Saint Petersburg’dan 130 km (81 mil) güneybatıda yer almaktadır. Ida-Viru County’nin başkenti Jõhvi, batıda 50 km (31 mil) yatıyor. Şehrin Narva Nehri boyunca uzanan doğu sınırı Estonya-Rusya sınırına denk geliyor. Narva Rezervuarının Estonya kısmı, çoğunlukla şehir merkezinin güneybatısında, Narva topraklarında yer almaktadır. Narva Nehri’nin Finlandiya Körfezi’ne olan ağzı, şehirden yaklaşık 13 km (8 mil) aşağı akıştadır.
İKLİM
Narva, ılık-yaz nemli bir karasal iklime, ılıman ila ılık, yağmurlu yazlar ve serin geceler ve çok soğuk, bulutlu ve karlı kışlar ile bir yarı arktik iklime yakın bir sınıra sahiptir. Narva, Estonya’nın en soğuk yerleşim yerlerinden biridir, ülkenin en kuzeydoğusundadır ve Rusya ile sınır komşusudur.
YER İŞARETLERİ
Rusya’nın Ivangorod kalesine ( sağda) bakan, yeniden inşa edilmiş Narva kalesi (solda ).
Ayrıca bakınız: Hermann Kalesi
Narva, en önemli simgesel yapısı 51 metre yüksekliğindeki Pikk Hermann kulesiyle 15. yüzyıldan kalma kalenin hakimiyetindedir. Doğal şelalelerin yakınında bulunan Kreenholm İmalatı’nın genişleyen kompleksi, 19. yüzyıl Kuzey Avrupa’nın en büyük tekstil fabrikalarından biridir. Diğer önemli binalar arasında 17. yüzyıl İsveç konakları, bir Barok belediye binası (1668-71) ve Erik Dahlberg’in surlarının kalıntıları bulunmaktadır.
Narva Nehri’nin karşısında, 1492’de Muscovy’li Büyük Prens III. İvan tarafından kurulan ve Batı kaynaklarında Narva Karşıtı olarak bilinen Rus Ivangorod kalesi yatıyor . Sırasında Sovyet zamanlarda Narva ve Ivangorod vardı ikiz şehirler farklı cumhuriyetlerine ait rağmen,. II. Dünya Savaşı’ndan önce Ivangorod ( Estonca : Jaanilinn ) Narva’nın bir parçası olarak yönetiliyordu.
Narva Kreenholmi Stadyumu, Meistriliiga futbol takımı FC Narva Trans’e ev sahipliği yapmaktadır
KAYNAK: VİKİPEDİ, ÖZGÜR ANSİKLOPEDİ
FOTOĞRAFLAR 2013 YILINDA ÇEKİLMİŞTİR
