BAŞAKPINAR (İSPİLE) HANI – KAYSERİ
Yeri: Kayseri-Tomarza yolunun 17. km. sinde, Başakpınar kasabasının kuzey-doğusunda bulunmaktadır. Kayseri-Pınarbaşı güzergâhında, Karatay hanı ile Kayseri arasında bir menzil hanı konumundadır.
Bugünkü durumu: Yapının beden duvarları ve kapalı mekânlarının tamamı yıkılmış olarak günümüze ulaşabilmiştir.
Tarihi: 13. yüzyıl.
Plan ve mimari özellikleri: Beden duvarlarının temel kalıntılarından hareketle han; bir açık avlu ile kapalı kısımdan oluşmaktadır. Yapı, dış ölçüleri itibarıyla 18.00×49.00 m. Ölçülerinde dikdörtgen bir alana yerleştirilmiştir. Avlunun kuzeyinde bulunduğu anlaşılan girişin düzenlemesi hakkında kalıntılara bakarak fikir beyan etmek mümkün olamamaktadır. Kapalı mekâna girişin iki yanında küçük birer mekân bulunmaktadır. Hanın kapalı bölümünün nasıl bir üst örtüsünün olduğu bilinmemektedir. Ancak kapalı bölümün kuzey ve güney duvarlarının dış cephelerinde yer alan üçgen profilli payandalar iç mekânda duvar payelerine tekabül edebilir.
Süslemesi: Eserin yıkıntı halindeki kalıntıları arasındaki taş malzeme üzerinde, akant yapraklı, volütlü bitkisel süsleme örnekleri bulunmaktadır. Muhtemelen bu parçalar taçkapıya ait olmalıdır. Bu süsleme örnekleri Kayseri Tuzhisar Sultan hanının süslemeleri ile benzerlik göstermektedir.
Malzeme ve teknik: Yapının beden duvarlarının düzgün kesme taşlarla kaplandığı, moloz taş malzeme ile dolgu (blokaj) yapıldığı, horasan harcının kullanıldığı görülmektedir.
Kitabesi: Eser şu anda yıkılmış ve harap durumda olduğundan kitabesinin olup olmadığı bilinmemektedir.
Tarihlendirme: Eserin Karatay Hanıyla aynı yol güzergâhında bulunması 13.yüzyılın içinde yapılmış olduğunu gösterir.
