SALEPÇİOĞLU CAMİİ – İZMİR

Konak İlçesi Uğur Mahallesi’nde, 850. Sokak, numara 48 adresinde Salepçioğlu Cami, Salepçioğlu İş Hanı’nın XIX. Yüzyıl sonunda Salepçizade Hacı Mehmet Efendi oğlu Hacı Ahmet Efendi tarafından, Gürcü Emin Efendi nezaretinde mektep ve medrese ile birlikte yaptırılır.
Caminin altındaki medrese, yapım sırasında, 1904 yılında açılmış olup, sekiz hücresi bulunmaktaydı.

Caminin dış duvarları mermer ve yeşil renkte taşlarla kaplanmıştır. Önündeki son cemaat yeri dikdörtgen planlı olup, oldukça küçüktür. Üzeri üç küçük kubbe ile örtülmüştür. Son cemaat yerinin duvarları da mermerle kaplanmıştır. Giriş kapısının sağ ve solundaki merdivenlerden üst kattaki kadınlar mahfiline çıkılmaktadır.
İbadet mekânı kare planlı olup, üzeri pandantifli bir kubbe ile örtülmüştür. Kubbenin içerisi kalem işleri ile bezenmiştir. Bezemede kırmızı, yeşil ve kahverengi ön plana çıkarılmıştır. Mihrap beyaz ve gri renkte mermerden yuvarlak bir niş şeklindedir. Minber de mermer olup, üzeri geometrik desenlerle bezelidir. Caminin içerisi alt ve üstte iki sıra pencere ile aydınlatılmıştır.
Caminin minaresi yapı ile bağlantısı olmayacak şekilde kuzeydoğuda, taş bir kaide üzerinde, yuvarlak gövdeli ve tek şerefelidir. Minare oldukça zarif ve ince bir görünümdedir. Bu minare 1927 ve 1974 yıllarında onarılmıştır.
1906 yılı caminin yapıldığı değil, hizmete girdiği tarihtir. Caminin, İzmir’deki bazı camiler gibi oldukça yüksek yapılan ilk minaresi depremle yıkılma tehlikesi gösterdiğinden, İzmir Valisi Kâzım Dirik tarafından 1927 yılında yıktırılarak yeniden yaptırılırsa da 1974 yılı Şubat ayında meydana gelen depremde bu minare yıkılır ve bir kez daha yaptırılır.
Bu caminin günümüzde Konak Orduevi karşısında bulunan Atatürk İl Halk Kütüphanesi ile de ilgisi vardır.
Cumhuriyet’in ilanından sonra vakıf kütüphaneleri Milli Eğitim Bakanlığı’na devr olunca, 1775 yılında Hisar Camii’nde Ahmet Efendi tarafından kurulan kitaplık da benzerleriyle birleştirilerek “Hisar Umumi Kütüphanesi” adıyla Salepçioğlu Camii alt katında hizmete girer. Ancak buradaki alanın yetersizliği üzerine 1934 yılında Türk Ocağı (Günümüzde Devlet Tiyatrosu Konak Sahnesi) binasına, 1942 yılında ise -sonraki yıllarda “Merkez Çocuk Kütüphanesi” olacak olan- Okullar Müzesi’ne yerleştirilir. 1948 yılında ise Salepçioğlu Vakfı Kitaplığı ile birleştirilerek “Hisar – Salepçioğlu Kütüphanesi” adını alır. 1952 yılında, Atatürk Caddesi, numara 248 adresindeki Atatürk Müzesine geçerek “Atatürk Kütüphanesi”, 1957 yılında ise “Atatürk Umumi Kütüphanesi” adını alır. 1962 yılında günümüzdeki adına kavuşan ve gezici kitaplık servisi bulunan kütüphanede, 1983 yılından bu yana görme özürlüler için düzenlenmiş özel bir bölüm de bulunmaktadır.
“İzmir’i İzmir Yapan Adlar” kitabından alınmıştır)