MİNARE BÖLÜMLERİNDEN ŞEREFE
ŞEREFE
Gövde etrafını belli bir yükseklikte çepeçevre saran, müezzinin ezanı okumak için kullandığı, tüm yönlere dönebildiği balkon (çıkma şeklinde) veya gövde içinde çözülen bölümdür. Şerefe sayısı bir ve daha çok olabilir ve kapılar kıble yönünde açılır. Klasik Osmanlı camilerinde şerefe altı, kubbe âlemini geçmemektedir.
Şerefe başlıca üç kısma ayrılır.
a. Taban (Döşeme): Müezzinin üzerinde dolaştığı çıkmalardır. Genellikle çekirdekten dışa doğru genişleyen, dilimli, tek parçalı ve taştan yapılan bir elemandır.
b. Çıkmalar: Taban döşemesini alt kısmından takviye eden, gövdeye bağlı, kademe kademe dışa doğru genişleyerek birbiri üstüne binen konsolların oluşturduğu minarenin en süslü bölümüdür.
c. Korkuluk: Tabanın etrafını çevreleyen kısım. Taş, metal veya ahşap malzeme ile yapılır. Düz levhalı veya şebekeli olabilmektedir. Kandillikler ve günümüzdeki modern aydınlatma elemanları bu kısma takılır
ŞEREFE SAYISINA GÖRE MİNARELER:
Tek Şerefeli Minareler
İstanbul’daki mescit minareleri ve orta büyüklükteki cami minarelerinin hepsi tek şerefelidir. Statik uygunluğu, yapım kolaylığı ve ekonomik oluşu tercih nedeni olmuş olabilir.
Çift Şerefeli Minareler
İstanbul Şehzade Camii minareleri, Süleymaniye Camii çift şerefeli minareleri, Sultan Ahmet Camii çift şerefeli minareleri Üsküdar Yeni Valide Camii Minareleri, Eyüp Sultan Camii minareleri, Nuru Osmaniye Camii minareleri, Fatih Camii minareleri örnek olarak verilebilir.
Üç Şerefeli Minareler
Sultan Ahmet ve Süleymaniye Cami’lerinin çift şerefeli ve üç şerefeli minareleri vardır. Eminönü Yeni Camii minareleri üç şerefeli minarelere örnek olarak verilebilir. Görsel uyumun yanında uzun minarelerde şerefeler, işlevsel açıdan müezzinin en üst şerefeye çıkana kadar dinlenmesini ve en üst şerefeye çıkmadan da ezan okuyabilmesini sağlamaktadır. İki ve üç şerefeli minareler yalnızca hanedan ailelerine aittir. Hanedan ailesi harici kişiler çift şerefe yaptıramaz.
Kaynak: vakıf dergi Ocak 2001.indd
FOTOĞRAFLAR: MUSTAFA GÜRELLİ & EROL ŞAŞMAZ
