HASAN AĞA PARKI – BUCA / İZMİR

Hasan Ağa Parkı, Buca’da bulunan, İtalyan asıllı Levanten işadamı Aliotti’nin ölümü üzerine, mülk varisleri tarafından satılığa çıkarılmış ve 1926 yılında Ödemiş eşrafından Sarıgöllü Hasan Ağa tarafından satın alınmıştır. Hasan Ağa, biri bahçenin kuzey, diğeri güneybatı köşesinde iki konut inşa ettirmiş, esas köşk ile diğer servis lojmanlarını ve bağ köşkünü konut olarak kiraya vermiştir. 1930’lu yılların başlarında sigortalı olan köşk yanmıştır. Bahçe, Hasan Ağa ailesinin mülkiyetinde bulunduğu sürede halka açık tutulmuş, Buca’lılar için bir mesire yeri olarak kullanılmış ve Hasan Ağa Bahçesi olarak adlandırılmıştır.
1930’lu yıllarda Verandalı müstakil bir ahşap konut, hizmetliler için tek katlı konutlar dizisi, bir bağ köşkü, konut büyüklüğünde bir kuş kafesi, çimento ve demir kullanılarak taş ve ahşap taklit edilerek yapılmış stalâktitli grottolar, kaskatlar içeren çok özenli bir havuz kompozisyonu, kameriyeler, havuzlar dikkatle planlanmış bahçe düzeni içine dağıtılmıştır. Çoğu çam olan ağaçların yerleştirilmesinde de aynı dikkat gözlenmektedir. Bahçeyi batıdan doğuya kesen çizgisel bir yolun iki yanındaki dut ağaçlarının özel yetiştirilmesi ile yarı saydam bir tünel şeklindeki promenada dönüştürülmüş dut ağaçları günümüzde mevcut değildir.
İlk adı Aliotti bahçesi olan Hasan Ağa Bahçesi’nin ilk genel düzeninde Latin Avrupa anlayışı egemendir. Çizgisel dolaşım aksları, doğal malzemeden yapay düzenlemeler veya yapay malzemeden doğal görünüm arayışları bu anlayışın yansımaları olarak kaydedilebilir. Benzer türde bahçe düzeni anlayışına İstanbul Emirgan korusunda rastlanmaktadır.
Aliotti’nin bu geniş araziyi doğal çevre görünümünde bir hayvanat bahçesi haline getirdiği, geyik, tavus vb.. gibi hayvanların yüksek duvarlarla çevrili bahçe içinde serbestçe dolaştıkları ve 1930’lara kadar bahçenin bu hâlini muhafaza ettiğini eski Buca’lılar hatırlamaktadır.
Şu anda Hasan Ağa Parkı orijinalinden uzak olarak yeniden düzenlenmiş ve hizmete açılmıştır.