ARAPLI DEDE – BERGAMA / İZMİR

Araplı Dede mezarı Yıkık Minare yakınında yol kıyısında ve evin duvarına bitişik haldedir. Bergama’daki Voyvoda Arapoğulları ile ilgili bir kişiliktir. Manisa, İzmir Bergama ve Aydın çevrelerinde yaşayan Arapoğulları. 1737 yılında başlayan Arapoğulları sülalesi voyvodalığı 1775 tarihinde son bulmuştur. 

   Yıkık Minare Turabey (Hoca Sinan) Mahallesinin üç kemer köprüsüne giden cadde üzerindedir. Cami Kapısı üstündeki kitabesinden, ”Uzun müddet harap kalmış olan bu cami, Bani Emir Sultan’ın şefaatine mazhar olmak için” Bergama Voyvodası Mustafa Ağa tarafından 1831 tarihinde yaptırılmış.

  Türk Döneminde Bergama voyvodalık-ayanlık rütbesi taşıyan sülale beyleri tarafından yönetilmekteydi. Günümüze kalabilen kitabe ve mahkeme sicillerinden  1737’de Arapoğulları, 1775’te de Karaosmanoğulları yönetimde söz sahibi idiler. Ancak II. Mahmut Döneminde bütün ayanlıklara son verilmiş, 1841 yılında kaza müdürlükleri, 1867 yılında da bu müdürlükler kaymakamlığa dönüştürülmüştür.

   Ancak buradaki yatırın tam olarak kime ait olduğu mahkeme kayıtları ve sicillerinin çıkan bir yangında yandığı için bilinmemektedir. Bu konuda hiçbir bilgi yoktur.