HANIM CAMİİ – KUŞADASI / AYDIN
Yapım yılı : 1656
Banisi : Hadice Hanım
Hanım cami, Kuşadası cami atik mahallesi sabuncalı köşesinde bulunmaktadır. Kare planlı tek kubbeli tipte, taş ve tuğla malzeme kullanılarak inşa edilmiş ancak günümüze gelinceye kadar köklü onarımlar geçirmek suretiyle asli şeklini kaybetmiştir. 1951-57 yılları arasında halk tarafından tamir ettirilmiş, kubbesi betonarme ile yenilenmiş, son cemaat yeri eklenmiş, yıkılan minaresi bu tarihte yeniden yapılmış ve mihrabı maalesef çini ile kaplanmıştır. Harimin, muhtemelen inşa edilmiş döneme ait olan, basık kemerli mermer girişinin üst kısmındaki kitabesinde ebcet hesabı yapılmıştır. Bu kitabe dört beyitlik sülüs hatla yazılmış olup şu şekildedir.
Hazreti Hacı Hadice Hanım ü ali nivaz
Ma’bet-il ubbadı bünyad eyleyüp cay-ı mefaz
Hazihi cennat-ı adnin fed hulüha halidin
Ya- İbadallah-ı kumu fabüdu ehl ü niyaz
Hak buyurdu leyse lil ihsanı illa ma sea
Sa’yi İbrahim ağa ile bu cami ser-firaz
Hasbet-en lillha yapdı barek Allah zadiya
Arifane oku tarih “ pak kalub beş vakt nemaz”
Ebced 1067 -1656-57
Bu tercümeye göre caminin orijinal hali Hatice Hanım tarafından Hicri 1067, Miladi 1656-1657 tarihinde inşa edilmiştir. Evliya Çelebi seyahatnamesinin Kuşadası bölümünde Hanım caminden sur dışında yer aldığını belirtmektedir. Hanım cami ile Başbakanlık Osmanlı arşivlerinde belgeler vardır ve bu belgelerden cami ile ilgili işleyişin nasıl olduğunu öğrenmekteyiz.