ESKİ CAMİ (SARUHANOĞLU HIZIR ŞAH CAMİ) – ADALA – SALİHLİ – MANİSA
Manisa ili, Salihli ilçesi, Adala mahallesinde bulunan ESKİ CAMİ Saruhan Beyliğinin emirlerinden Hızır Şah tarafından yaptırılmıştır. Hızır Şah; Saruhan Bey’in oğlu İshak Bey’in oğludur.
Kare plan plan şemasına sahip olan cami moloz taştan inşa edilmiş olup, beden duvarlarında ahşap hatıllar kullanılmıştır. Kırma çatı kiremit kaplıdır. Kuzeyine yapılan son cemaat yeri mekan yapıya sonradan ilave edilmiş ve duvarlarına taş kaplanmıştır. Ahşap düz bir saçak yapı cepheleri boyunca devam etmektedir. Yapının minaresi batı beden duvarına bitişik olarak inşa edilmiştir. Caminin kıble duvarının doğu kısmında duvara gömülü üç satırlık mermer kitabe bulunmaktadır. Kaynaklardan kitabenin Caminin kuzeyinde bulunan Gediz ( Hemos )Nehri üzerine camiden önce yaptırılan köprüye ait bir kitabe olduğu ve “ adala ve Sart havalisinde , Haran-ı Hümayun ağalarından Nasuh Ağa’nın inşa edilen köprü olduğu yazmaktadır. Caminin kendine ait kitabe bulunmamıştır.
Son cemaat yerinde harim giriş kapısının batısında ve doğusunda birer tane niş halinde dış mihrap bulunmaktadır. Eklenti olan son cemaat yeri mekanında taşıyıcılar ahşaptan olup, duvarların alt bölümleri de ahşap lambriyle kaplanmıştır. Harim duvarlarının alt kısımları da ahşap lambrilerle kaplanmıştır.Mihrap nişinin formundan dolayı zaman içerisinde bazı değişikliklere uğradığı düşünülmektedir. Hafif sivri kemerli ve fazla derin olmayan çökertme içine alınan mihrap nişinde altı sıra halinde mukarnas dizisi bulunmaktadır. Simetrik olarak çökertilen kısmın orta noktasından başlamayan mukarnasların bitiş noktasından zemin kısmına kadar olan ise ahşap lambri kaplanmıştır. Ahşap minber yakın tarihli olup özelliği bulunmamaktadır. Üçgen biçimde kıble duvarının doğusuna bitiştirilen vaaz kürsüsünün korkulukları iki panoya ayrılmış, panoların ortalarına ise kabartma çiçek motifleri işlenmiştir. Harim tavanı düz ahşap tavan şeklindedir. Batı çephesinde beden duvarına bitişik olarak inşa edilmiş olan minarenin üzerinde 2013 yılında tamir edildiği yazılıdır. Kare kaidesinde sivri kemerli bir giriş kapısı bulunan minarenin pabuç kısmında sağır niş bulunmaktadır.
KAYNAK: DOĞAL VE KÜLTÜREL VARLIKLARI KORUMA ENVANTERİ