DÖĞER KASABASI – İHSANİYE – AFYONKARAHİSAR

Döğer, Afyon ili İhsaniye ilçesine bağlı 5.450 nüfuslu bir kasaba olan Döğer çok eski bir yerleşim yeridir. Kasabada Türklerden önce de insanlar yaşamıştır. Bilinen ilk yerleşim Hititlerle başlamıştır. Frigler de Truva savaşından sonra bölgeyi Hititlerin elinden alarak kasabadaki hâkimiyeti ele geçirmiştir. Bölgede uzun süre yaşayan Frigler olmuştur. Kasabada Friglerden kalma büyük kaya mezarları, tanrılar için yapılan kaya sunakları ve açık hava mabetleri vardır. Günümüze kadar ayakta kalan kaya anıtları hâlen ilk günkü güzelliklerini korumaktadır. Bunların en önemlisi Aslan Kaya ve Kapı Kaya’dır. İkisi de açık hava tapınağı olan bu anıtlar korunmasız ve bakımsız durumdadırlar. Cem Yılmaz’ın A.R.O.G filminde kasabadan bahsedilmiştir.[kaynak belirtilmeli] Asar Kale adında kaya bir yerleşim vardır, Asar Kalenin altında Eski Düver adında yerleşim yeri vardır. 1434 yılında Döğer Kervansarayı yapıldıktan sonra Eski Düverden gelip kervansarayın etrafına Oğuzun Döğer boyu yerleşmiş oldu. Emre gölünün güneyinde ise Emre Türbesi vardır. Döğer’in batı tarafında ise Cemal sultan türbesi vardır.

DÖĞER TARİHİ

    Afyon ili İhsaniye ilçesine bağlı 5667 nüfuslu bir kasaba olan Döğer çok eski bir yerleşim yeridir. Bu kasabadaki yerleşim Anadolu’daki insan yerleşimi kadar eskidir. Kasabada Türklerden önce, de insanlar yaşamıştır. Bilinen ilk yerleşim Hitit’lerle başlamıştır. Frigler’de (PYRYGIA) Truva (TROY) savaşından sonra bölgeyi Hititlerin elinden alarak kasabadaki hâkimiyeti Frigler’e geçirmiştir. Bölgede uzun süre yaşayan Frigler olmuştur. Kasabada Friglerden kalma büyük kaya mezarları, tanrılar için yapılan kaya sunakları ve açık hava mabetleri vardır. Günümüze kadar ayakta kalan kaya anıtları halen ilk gün ki güzelliklerini korumaktadır. Bunların en önemlisi Aslan Kaya ve Kapı Kaya’dır. İkisi de açık hava tapınağı olan bu anıtlar korunmasız ve bakımsız durumdadırlar.

    Aslan Kaya üçgen alınlık ve dörtgen yüzden meydana gelmiştir. Alınlıktaki iki sfenks kabartması yer alır. Ortada Frigler’in baş kadın tanrıçası. Kybele ve iki yanında onu koruyan Aslan vardır. Kapıkaya ise Döğer ile Üçlerkayası köyü (Leğen) arasındadır. Üçgen alınlıklı dörtgen yüzden meydana gelmiştir. Bu alınlıkta yine Frigler’in baş tanrıçası Kybel’nin tasviri vardır. Bir adet mihraba sahiptir Mihraba dört basamaklı bir merdivenle çıkılır. Bu iki kaya anıttı M.Ö. 8. yüzyıla aittir.

    Firigler den sonra bölgeye kısa bir süre İranlı Persler hâkim olmuştur. Daha sonra bölgeye Makedonyalı İskender hâkim olmuştur. İskender’in İmparatorluğu parçalanınca bölge Romalıların eline geçmiştir. Roma imparatorluğu da Bizans imparatorluğu tarafından parçalanınca bütün Anadolu gibi bu bölgede Bizans idaresine girmiştir.

    İran da büyük Selçuklu imparatorluğunun kuran oğuz Türkleri batıya doğru ilerlediler Anadolu’ya geldiklerinde karşılarına Bizans imparatorluğu çıktı. 1071 Malazgirt savaşını kazanan Türkler Anadolu’ya bu sayede yerleşmişlerdir. Görülüyor ki Türkler Anadolu’yu ne Ermenilerden nede Rumlardan almamışlardır.

    Türkler Anadolu’ya yerleştikten sonra Sahip-Ata oğulları gelip Afyon’a yerleştiler. Bu şekilde kasada Sahip-Ata oğulları idaresine geçti. Sahip-Ata oğulları Selçuklulara bağlı idi. Bugün Afyon’da Sahip-Ata adlı bir semt vardır. Sahip-Ata oğulları, Germiyen oğulları idaresine girince bölgede Germiyen oğulları idaresine girdi. Germiyen oğlu 2.Yakup Bey, oğlu olmadığı için beylik toprakları Osmanlı sultanı ikinci Murat’a bıraktı (1429). Bu şekilde kasaba Osmanlı idaresine girdi.

    Kasaba tarihi eser bakımından oldukça zengindir. Bu eserlerden biride 2. murat zamanında kesin olmamakla birlikte 1434’te yapılmış olan Kervansaraydır. Kervansaray 2 katlı han binasından oluşur. Yanında develik bulunur. İki bölümü vardır. Alt katta ahır, üst Katta ise yolcu odaları vardır. Bu tarihi eser yeniden baştan aşağı restore edilerek ziyaretçilere açılmıştır.

    Döğer kasabası Osmanlı imparatorluğu yıkıldıktan sonra yeni Türkiye Cumhuriyeti‘nin bir kasabasıdır. 1962 yılında belediye kurulan kasabada bu gün hiçbir sanayi kuruluşu yoktur. Nüfus 5667 ve 3 tane ilköğretim okulu ile 2 tane lisesi vardır.

EKONOMİ

    Beldede genellikle karasal iklim tarımı yapılır. Başta haşhaş olmak üzere; şeker pancarı, buğday, mısır gibi temel bitkilerin yanında sebze olarak salatalık, biber, ıspanak gibi bitkiler de yetiştirilmektedir.

    Köyde iş olanakları son derece kısıtlı olmasına rağmen kişi başına düşen gelir yüksektir. Bunun nedeni yetişkin erkeklerin çoğunun diğer illerde ve yurtdışında çalışmasıdır. Yurt içi ve yurt dışında çelik imalat ve montaj işini Döğer’li ustalardan daha iyi yapan yoktur denebilir. Beldenin ekonomik durumu oldukça iyidir.

Köyde çoğu aile hayvan besiciliği de yapmaktadırlar. Büyük çoğunlukla dana, koyun yetiştirilir. Eskiden manda yetiştiriciliği çok yaygınken zamanla manda yetiştiriciliği çok çok azalmıştır. Günümüzde neredeyse hiç manda yoktur.

Afyonkarahisar’ın en büyük ikinci büyük kasabasıdır. Köyde bir sağlık ocağı, eczane, çok sayıda market, internet kafe gibi pek çok hizmet ve satış merkezleri bulunmaktadır. Pazartesi günleri köyün pazar yerinde pazar kurulur ve civardaki küçük köylerden pek çok insan alışveriş için Döğer’e gelir.

    Çok büyük bir turizm potansiyeline sahip olmasına rağmen, altyapı, tesis ve tanıtım eksikleri nedeniyle turizm faaliyetleri çok sınırlıdır. Son zamanlarda turizm yönünde yapılan çalışmalar ile birkaç yıl içinde Döğer Kasabasının turistlerin gözdesi olması kaçınılmazdır.

ULAŞIM OLANAKLARI

    Döğer’e, Afyondan Gazlıgöl, İhsaniye güzergâhından 45 Km. Kütahya’dan Alayunt, Saka, Belkavak Güzergâhından 50 Km, Eskişehir’den Seyitgazi, Kırka, Değirmenözü Güzergâhından 105 Km olup Asfalt yollardan gidilebilinir. Demiryolu bağlantısı ile Kütahya, Eskişehir, Afyon gibi illere direkt bağlantısı vardır. Ayrıca her gün Afyon’a her saat, Kütahya ve Eskişehir’e ise tek sefer Halk otobüsleri kalkar.

KÜLTÜR VE SOSYAL YAŞAM

   Döğer birçok gelenek, görenek, adetlere sahip bir yerleşim merkezidir. Düğünlere büyük önem verilir. Yemek kültürü büyük ölçüde haşhaşa ve hamur ürünlerine dayanır. En ünlü yemekler; ağzıaçık adı verilen bükme, nokul adı verilen haşhaşlı hamur da çok yaygın yapılan ve düğünlerin olmazsa olmaz bir yiyecektir. 2011 yılında Döğer kasabasında bir firmanın üretmeye başladığı “HAŞHAŞELLA” adlı haşhaştan yapılmış çikolata, Afyonkarahisar’ın Milli Çikolatası olmaya adaydır. Sosyal etkinlikleri ve yardımlaşmayı güçlendirmek amacıyla çoğunluğun bulunduğu Döğer, Eskişehir, Kütahya ve Afyonkarahisar’da Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Dernekleri kurulmuştur. Döğer merkezde faaliyet gösteren Döğer’liler Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği 2011 yılı itibari ile 15 öğrenciye düzenli olarak burs vermektedir. Dernekler faaliyetlerini halen sürdürmektedir. Kasabanın tanıtımı amacı ile siteler kurulmuş ve aktif olarak kasabaya hizmet etmektedirler.

Kaynak: Vikipedi, özgür ansiklopedi