ZEYNELZADE HALK KÜTÜPHANESİ – AKHİSAR / MANİSA
Akhisar Zeynelzâde Halk Kütüphanesi, ilk olarak Akhisarlı önemli bir aileden gelen Zeynelzâde Hacı Ali Ağaoğlu, Hacı Ali Efendi tarafından Hashoca mahallesinde 1797 (Hicri 1212 ) yılında yaptırılmıştır.
Kütüphanenin ilk binası tek kubbeli tavanında alçı süslemeleri bulunan oldukça hoş bir binadır. Kitaplar toplandıktan sonra vakfiyesi resmen 1805 yılında tescil edilmiştir. İlk sayımlara göre 923 cilt elyazması kitap bulunmaktaydı. Bu kitaplar arasında Kâtip Çelebi’nin Keşfizzünun gibi çok değerli kitapları da vardı. Hacı Ali Efendi’nin kurduğu kütüphanenin zorunlu giderleri için, vakfiyesine gelir olarak Akhisar çarşısında; üstünde 12 oda, altında üç mağaza ve dört dükkân bulunan bir han, bir bardakçı imalathanesi ve ayrıca çarşının değişik semtlerinde sekiz dükkan ve Karaköy civarında Gördük Deresi kenarında su ile çalışan bir un değirmeni ve önünde elli dönüm tarla bırakmıştır. Ancak, bu vakıf mülklerinin çoğu Akhisar çarşısının genel yangınında yanmış, zamanla gelir toplanması olanaksızlaşmıştır. Kütüphanenin tescilinden sonra ölünceye kadar Hacı Ali Efendi mütevellilik görevini yürütmüştür.
Hacı Ali Efendi, aynı zamanda siyasi ve idari yönleri de bulunan bir kişiydi. 1779 yılında Akhisar Voyvodalığı yapmıştır. Ayrıca Sultan Hamit’in kızı veya kız kardeşi olduğu sanılan Esma Sultan’ın hassı olan Gördes’te yıllık tımar ve diğer gelirleri toplamak için çalışmaları olmaktaydı.
Hacı Ali Efendi, 1814 yılında ölmüş ve kurduğu kütüphanenin avlusuna gömülmüştür. Aynı yerde iki oğlunun ve eşinin de mezarları bulunmaktadır. 2007 Mart ayı içinde, eski Zeynelzâde Halk Kütüphanesi binasında Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün başlattığı restorasyon çalışmaları bitirilmiş ve kütüphane güzel bir görüntüye kavuşmuştur.
