ULU CAMİ DARUSŞİFASI – DİVRİĞİ – SİVAS
Sivas Divriği ilçesi Kale Mahalles Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası olarak bilinen bu yapı topluluğu, cami, darüşşifa ve türbeden meydana gelen bir külliyedir. Anadolu Selçuklu Devleti’ne bağlı Mengücek Beyliği döneminde inşa edilmiştir. Ulu Cami, Süleyman Şah’ın oğlu Ahmet Şah tarafından; Darüşşifa ise eşi Melike Turan Melek tarafından yaptırılmıştır. 1228 yılında başlanıp 1243 tarihinde tamamlanan yapı kompleksinin Baş Mimarı Muğis oğlu Ahlatlı Hürrem Şah’tır.indedir.
Camii ile ona bitişik Darüşşifa ve bir türbeden oluşan, dikdörtgen planlı yapı kütlesi, Kale’nin güney-batı kesiminde yapay bir düzlükte inşa edilmiştir. Camii planlı, kıble duvarına dikey uzanan ortadaki geniş, iki yanında daha dar ikişer nef olmak üzere beş neflidir. Nefler beşer bölümlü olup, mihrap önü kubbesi vardır. Çok düşlü ve gösterişli orijinal tonozların yanında içten çok fazla belirtilmeyen, on dilimli tromplu kubbe dıştan kümbet biçiminde, kıvrımlı pramit çatı ile örtülerek tüm yapıya hakim olmuştur. Mihrap kabartmalı olarak çok kuvvetle belirtilmiştir. Mihrabın sağında abanoz ağacından şahane minber bulunmaktadır. Tiflisli Ahmet ustanın şaheseridir.
Caminin aksine şifahane abidesi olmakla beraber, oldukça sakin, sade ve sürükleyici bir mekân etkisi vardır. Kubbeli medreseler grubuna giren şifahane, ortadan dört sütun üzerine üç paralel tonozla örtülü geniş orta mekan ve biri girişte olmak üzere değişik yıldız tonozlarıyla örtülü dört eyvandan oluşmuştur. Ortası bir fenerle açılmış olan orta mekan, yanlara ve köşelere doğru hafif dolgulu beşik tonozlu revanklarla bağlanmıştır. Sekizgen sütunların gövdeleri ise geometrik, zigzaklı motiflerle tamamen işlenmiş, başlıklarla aynı süslemelerle belirsiz halde bırakılmıştır. Güney tarafta tonoz ve ayaklar üzerine bir asma kat çıkmakta bunun pencereleri orta mekanla açılmaktadır. Camiye bitişik olan kuzey yanı tek pencereli orta mekanla açılmaktadır. Camiye bitişik olan kuzey yanı tek katlı olarak tonuzlu iki oda ile kuzeydoğu köşesinde dörtgen planlı ve kubbe ile örtülü türbeden oluşur.
Külliyenin yalnız batı cephesinde, portallerin iki tarafında simetrik olarak gelişi güzel açılmış dört köşe küçük pencereler vardır. Genellikle her biri aynı özellikte portallerin kuzeyindeki Barok, batıdaki tekstil, doğu cephesi Selçuklu, Darüşşifa portalinde Gotik olarak nitelendirilmiştir.
GÖZLEMLER: Çeşitli onarımlar sonucunda cami eski şeklini kaybetmiştir. Minaresi Kanuni Sultan Süleyman devrinde yaptırılmıştır. Şifahane orijinal şekliyle günümüze kadar gelmiştir.
YAPILAN ONARIMLAR: İkinci Dünya Savaşı başlamadan önce caminin uzun süre onarımı sürmüştür. 1950’den sonra da aralıklı olarak devam etmiştir. Günümüzde de devam etmektedir.
KAYNAK: SİVAS KÜLTÜR VARLIKLARI ENVANTERİ
