MISSIR LİNE KÖŞKÜ – BUCA / İZMİR
Sahipleri: Forbes (İskoç), Mıssır (Ermeni), Guest (İngiliz), Stevenson (İngiliz?)
Mıssır köşkünün yapım tarihi 1800 lü yılların sonlarına dayanmaktadır. Köşkün ilk sahipleri büyük ihtimalle Forbes ailesi olduğu ve Forbes’lerin köşkü Mıssır’lara sattıktan sonra Buca’nın güney batısındaki hâkim bir tepede kendi ünlü köşklerini yaptırdıkları tahmin edilmektedir.
Buca’ya damga vurmuş ailelerden olan Mıssır ailesinin bu tarihi köşkü geçmişte pek çok aile tarafından kullanıldı. Harap hale gelmeden önce de öğrenci yurdu olarak kullanılıyordu. 2000’li yıllara kadar kısmen iyi durumdayken, sonraki yıllarda giderek yıprandı. 2014 yılında geçirdiği yangın ise kendisine ağır hasar verdi. Bugün çatısı büyük oranda yıkılmış durumda Buca tarihine anlam katan yapılardan bir tanesi. Günümüzde bina atıl haldedir.
Bu yapının tamamen çökmesi an meselesi.
Buca’daki Mıssır ailesi geniş bir aileydi ve meyve işi başta olmak üzere pek çok alanda ticaret yapmaktaydı. İlk olarak İran’daki Hristiyanlar’a uygulanan baskılardan kaçarak 1740’larda İzmir’e gelmişlerdi. Çok etkili ve köklü bir aileydi ve Roma Kilisesi ile sıkı bağları vardı. Mıssır Ailesi’nin Buca’daki kesiminin başı olan Charles Mıssır, Türkiye’den ABD’ye meyve ithalatı yapıyordu. Bunun yanısıra İzmir’deki tiyatroyu yapan da kendisiydi. Ayrıca, Buca’daki ilk merkezi ısıtmalı sistemi Mıssır Köşkü’ne de kendisi getirmiştir.
Mıssır Ailesi 1922 yılında İzmir’i terk etmişse de, savaştan sonra geri gelmişlerdir. Buca’ya geldiklerinde köşklerine dokunulmadığını görüp sevinseler de, bundan sonrası işler Mıssır Ailesi için hiç iyi gitmemiştir. Buca’daki Rum köylüleri artık yoktur ve dolayısıyla da kuru meyve ticaretinden anlayan kalifiye eleman kalmamıştır. Bunun sonucunda da, eski günlerinden uzak kalmışlardır. Charles Mıssır, 1927 yılında hayatını kaybetmiştir ve sonrasında Mıssır Ailesi’nin ABD, Atina gibi yerlere dağıldıkları, bir kesiminin de İzmir’de kalarak Paterson, De Jongh gibi ailelerle karıştığı görülmektedir.
Mıssır köşkü ise sonrasında Türk bir aileye geçmiştir. 1970 lerde yurt olarak kullanıldığı bilinmektedir. Sonraki yıllarda ise köşk için adeta sonun başlangıcıdır. Uzun süre sahipsiz kaldıktan sonra, 2014 yılında çıkan bir yangın sonrası ağır hasar görüp kendi kaderine terk edilmiş ve zamanla çürümeye başlamıştır. Günümüzde çok kötü durumdadır ve acilen onarım görmezse birkaç sene içinde çökecektir.
