KASTAMONU HÜKÜMET KONAĞI – KASTAMONU

Çevresindeki 19. yy. anıtsal kamu yapılarıyla birlikte geçmişe ait bir doku oluşturan yapı, 1902 yılında ulusal mimari yapının kurucularından Mimar Vedat Tek tarafından yapılmıştır. Zemin üstüne 2 kat olarak yapılan bina, stil açısından batı klasizmi ile dış duvar süslemeleri ve pencere şekillerindeki Osmanlı oryantalizminin bir eklektizmini taşımaktadır. Yapı 110 senedir hem işlevini değiştirmeden hem de ciddi anlamda bir restorasyon geçirmeksizin günümüzde Kastamonu ile özdeşleşen sambollerden biri olarak varlığını sürdürmektedir. 

Tarihi kayıtlara göre 1650 yılından itibaren Kastamonu’nun yönetim yeri olarak kullanılan binalar Sarayüstü Mevkii’nde bulunuyordu. Günümüzde hali hazırda Kastamonu Valiliği tarafından kullanılan Hükümet Konağı 1833 yılında yapılan ahşap binanın yıkılarak yenisinin yapılmasıyla son halini almıştır.

Ulusal Mimari Akımı’nın öncülerinden Mimar Vedat Tek tarafından yapımına 1900 yılında başlanmasıyla, bir yıl gibi kısa sürede tamamlanmıştır. Tarihi Hükümet Konağı’nın, açılışının 1 Eylül 1901 tarihinde 2’inci Abdülhamit’in tahta çıkış yıldönümünde gerçekleştirildiği de kayıtlarda yer alıyor.

Zemin ve 2 kat şeklinde inşa edilen binanın kendisine has mimari yapısı görenleri adeta büyülüyor. Geçtiğimiz yıllarda yapılan ışıklandırma ile gece bile görenleri hayran bırakan tarihi bina, bu sene 1 Eylül’de 113 yaşını tamamladı.

Vedat Tek’in erken dönem eserlerinden olan ve kendisine has yapısıyla dikkat çeken Kastamonu Hükümet Konağı için geçtiğimiz yıllarda hazırlanan nüfus cüzdanı da görenlerin dikkatini çekiyor. Hükümet Konağı’nın tarihine vurgu yapmak için görevliler tarafından hazırlanan ve resmi geçerliliği olmayan nüfus cüzdanı bir dönem ulusal gazetelere konu olmuştu.

Yaklaşık 400 yıllık bir tarihi geçmişe sahip olan, sayısız beyliğe ve kuruluşa ev sahipliği yapmış olan Kastamonu, köklü geçmişini Kent Tarihi Müzesi’nde sergiliyor.

Kastamonu Hükümet Konağı’nda, 2002 tarihinde kapılarını ziyaretçilerine açan Kent Tarihi Müzesi ile Türkiye’nin dökümantasyon adına ilk kent tarihi arşivi yapan yerlerden biri oldu.

Kastamonu’nun tarihi geçmişi adına her türlü fotoğraf, kitap ve arşiv bilgilerini meraklılarına ulaştırma amacıyla hizmet veren müze, özellikle basılı yayınları bir araya getirerek, üniversite öğrencilerinin yanı sıra araştırmalarına devam eden mastır ve doktora öğrencilerine kaynak imkânı sunuyor. Bu anlamda Kastamonu’yu anlatmak adına 900’ü aşkın kitap, 90’a yakın ulusal basında ve dergilerde yayınlanış makaleler de ziyaretçilerini bekliyor.

Tarihe tanıklık eden siyah beyaz fotoğraflardan ve basılı olmayan yayınlardan oluşan dijital arşiv de hizmetler arsında yer alıyor. Müzede görülenler de Kastamonu’nun özellikle mimari anlamda olmakla birlikte dokuma, işleme gibi birçok alanda gelişmişliğini gözler önüne seriyor. Kent Tarihi Müzesi’nde geçmişten günümüze gelen tarihte yolculuk yaparken sergilenen eserler arasında sadece Kastamonu’yu anlatan ve alaylı ustaların ellerinden çıkan şaheserlerin bulunduğu da dikkatlerden kaçmıyor. Bunlar arasında Kastamonulu bir usta tarafından yapılan ve ilk örneklerden sayılan piyano konsolu, yine Kastamonu el dokuması olan 40 metrekarelik halı, Kastamonulu ailelerin kullandığı çini soba ve Atatürk’ün Kastamonu’da kaldığı süre içinde kullandığı taş ayna, sergilenen eserler arasında.

Genellikle yerli ve yabancı turistlerin, şehri gezmeye başlamadan önce Kastamonu’yu tanımak amacıyla ilk uğrak yeri olan Kent Tarihi Müzesi’nde şehir hakkında kent belleği oluşturmak için ziyaretçilere görsel anlamda sunum yapılmasının yanında sözlü olarak da bilgi veriliyor. Sergilenen en eski eser olarak Sultan Abdülhamit’in cülus töreninin düzenlendiği yer olan Hükümet Konağı’nın yer aldığı, 1900 yılına ait resim bulunuyor. O tarihlerden başlanarak günümüze yolculuk yaptıran Kent Tarihi Müzesi’nde; Saltanat Kayığı’ndan İnebolu Kayığı’na, eski film makinelerinden çini sobalara, Kastamonu’yu anlatan resim sergilerinden şehrin günümüze kadar sahip olduğu gazete ve basın arşivlerine kadar her şeyi sergiliyor.

Kaynakça: Kastamonu İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. Kastamonu Rehberi. (2015)