İMAM BİRGİVİ KÜLLİYESİ – BİRGİ – ÖDEMİŞ / İZMİR

İslam alimi İmam-ı Birgivi Mehmet efendinin ismini alan ve bir eğitim okulu olan Birgivi Mehmet Efendi Külliyesi, Birgi mezarlığında türbesinin hemen karşısında yer almaktadır. 1998 yılında Ödemiş eşrafından İbrahim Çiftçi tarafından daha önce yıkılmış olan bir yapı üzerine külliye inşa ettirmiştir. Eski tip Selçuklu-Osmanlı medreselerini örnek alan yapıda; Giriş ön cümle kapısında sağlanıp kapalı büyük bir avluya açılmaktadır Ortada bir şadırvanlı havuz, etrafında eğitim odaları bulunmaktadır. Kuran- tefsir gibi eğitim faaliyetleri yapılmakta idi. Diğer katlarda ve yapının arka kısımlarında misafirhaneler, aş evi, gibi bölümlerle oldukça büyük ve modern bir yapıdır.
İmamı Birgivi Mehmet efendi i 16. asırda yaşamış büyük bir Türk İslam âlimidir. İsmi Muhammed bin Pir Ali’dir. 1522 senesinde Balıkesir’de doğmuştur. Babası müderris Ali efendi isminde âlim ve fâdıl bir zattır. İlk tahsilini babasının yanında yaptıktan sonra, İstanbul’a gelerek, önce zamanın tanınmış âlimlerinden Âhizade Mehmed Efendi’nin derslerine devam etmiş, bilâhare Kazasker Abdurrahman Efendi’ye intisab etmiştir. Tahsilini ikmâl ettikten sonra, bazı medreselerde hocalık vazifesinde bulunmuştur.
Pâdişah ikinci Selim’in hocası Âtaullah Efendi ile aralarında münasebet ve samimiyet vardı. Âtaullah Efendi, şimdi İzmir vilâyetine bağlı Ödemiş kazası dahilinde bir nahiye olan Birgi kasabasında büyük bir medrese yaptırmıştı. Bu medresenin müderrisliğini Mehmed Efendi’ye vermiş ve o da ömrünün sonuna kadar burada İslami ilimleri yaymıştır. Kendisine “Birgivi = Birgili” denmesinin sebebi bundan ileri gelmektedir. 1573 senesinde Birgi’de tedris, te’lif, irşad ve vaaz ile meşgulken veba (tâun) hastalığından vefat etmiştir.