DOĞANBEY KÖYÜ MÜZESİ – SÖKE / AYDIN
Doğanbey bir Rum köyüdür, geçmiş tarihte adı Domatia olarak geçmektedir. Köy, Milattan Önce 7. yüzyıla kadar varan geçmişe sahiptir. 1924 yılında mübadele yaşanana kadar bu alanda Rum halkı yaşamaktaydı. Köyün bir sonraki halkı olan Türkler, burayı terk ederek 2 kilometre aşağısında yer alan alana taşındığı dönemin ardından köyün adı eski ve yeni lakapları ile anılmaya başlamıştır. Uzun bir süreç boyunca köyde yalnızlık hakimiyet sürerken, günümüz döneminde şehir dışından gelen misafirleri ağırlama görevini üstlenmiştir.
Doğanbey eskiden Rumların yaşadığı bir köydür. Dilek yarımadasının güney tarafında yer almaktadır. Taş yapılı evleri restore edilerek hala ikamet edilmektedir. İçinde bir kuş ve doğa müzesi vardır. Yolları taş döşelidir.
Fauna Müzesi; Dilek Yarımadası ve Büyük Menderes Deltası Milli Parkı için hazırlanmış bir tanıtım merkezi. Müzede köyün tarihi, bölgede yaşayan hayvanlar ve bitkiler anlatılıyor.
Eski yerleşim yeri olan Doğanbey Köyü‘nde eski bir binayı restore ederek milli park tanıtım merkezi hemde milli parkta yaşayan yabani hayvanların dondurulmuş gerçek figürleri sergilenmektedir. Milli park Tanıtım merkezi haftanın her günü açık olup siz ziyaretçilerini beklemektedir.
Eski Doğanbey Köy‘deki bu yapı; MÖ 7. yy’dan günümüze uzanan bir geçmişe sahiptir. Bu süreçte bir çok uluslara ev sahipliği yapmıştır. Etrafında, Eski Gümrük Binalarının olduğu Karina, Antik yerleşim Tebai bulunmaktadır. 1890 larda hastane amacı ile yapılmış, 1924 yılındaki mübadeleye kadar Rum Halkı tarafından kullanılmış ve daha sonra bir Türk Köyü halini almıştır. Yapı ise Cumhuriyetin başlangıcında, 1926 larda, göç nedeni ile fonksiyonunu yitirmiş.
Eski Doğanbey Köyü, bu nedenle, geçmiş medeniyetlerinde izlerini taşıyan; Rum ve Türk Mimarisinin en güzel örneklerini sergileyen bir açık hava müzesi gibidir. İçersinde orijinal tarihi yapılar ile Şapel ve Kilise bulunmaktadır. İşte, tanıtım ve Ziyaretçi Merkezide bu yapılardan bir tanesidir.
Dilek Yarımadası – B. Menderes Deltası Milli Parkı içersindeki bu bina, Rum Halkı tarafından İlkokul olarak kullanılmakta iken mübadele sırasındaki boşlukta hasara uğramış, kullanılmadığı içinde harap bir hal almıştır. Bu harabe bina, halkımız tarafından da hayvan barınağı (Ahır) olarak kullanılmıştır. Köydeki parsellerin Milli Parklara tahsis edilmesi ve 1992 yılında Kentsel Sit ilan edilmesi ile 2120 parseldeki bu bina Mimar Sibel GÜRSES tarafından orijinal planına sadık kalınarak yeniden eski halini alması için çalışmalar başlatılmıştır.
Aydın Milli Parklar ve Av-Yaban Hayatı Başmühendisliği tarafından orijinal planın tasdikinden sonra yurtiçine ve yurtdışına hizmet edecek, Eğitim, Kültür ve Sanat Merkezi olarak 2001 yılı Haziran ayında restorasyon çalışmalarına başlatılmıştır.
Bina içersinde;
- Milli Park’ın Doğal ve Kültürel Kaynak değerlerinin sergilenerek, Dünya’ya açılımını sağlayacak Müze Odası,
- Eğitim ve Kültür amaçlı Sergi Odası,
- Kütüphane,
- Ziyaretçilerin ihtiyaçlarına ve bilgilenmelerine yönelik Bilgisayar Odası,
- Genç nesillerin eğitimine yönelik ve aynı zamanda atölye çalışmalarına olanak sağlayan, Teleskop eşliğinde Deltadaki kuşları da gözleyebilecekleri Eğitim Odası,
- Yerli ve yabancı ziyaretçilere çeşitli konularda sunum imkanı veren Dia Gösteri Salonu,
- Toplantı Salonu,
- Ziyaretçilerin ihtiyaçlarını giderebilecekleri Kafeterya,
- Danışma-Milli park tanıtım Odası,
- Bütün bu odaların tek elden kontrolünü sağlayan İdare merkezi, bulunmaktadır.