AHŞAP ESERLER MÜZESİ – ODUNPAZARI / ESKİŞEHİR

Odunpazarı’na gelen turistlerin beğenisini kazanan müzelerden biri de Odunpazarı Kurşunlu Külliyesi Kervansarayı içinde yer alan Ahşap Eserler Müzesi. Müzede; 2015 yılında Dünya’da üçüncüsü Türkiye’de ise ilki düzenlenen Uluslararası Ahşap Festivali’nde üretilen eserler ile 2016, 2017, 2018 ve 2019 yılında düzenlenen Uluslararası Ahşap Heykel Festivali’nde üretilen 162 eser yer alıyor.

Odunpazarı semtinde bulunan eser Üsküdar-Payas güzergâhındaki menzil külliyelerinden biridir.

    Cami girişinin üstünde yer alan kitâbeden ebced hesabına göre 921 (1515) tarihi çıkmaktadır. Ancak kitâbede Kanûnî Sultan Süleyman’ın adından ve Bânisi Mustafa Paşa’nın vezirliğinden bahsedilmektedir. Çoban Mustafa Paşa’nın vakfiyesi ise 1526 tarihlidir. Kitâbedeki tarih, ifadeler ve vakfiyenin tarihi dikkate alınarak külliyenin 1515-1526 yılları arasında inşa edildiği belirtilmektedir.

   Külliyenin mimarı henüz tam olarak belirlenememiştir. Mimar Sinan’dan önceki baş mimar olan Acem Ali’nin döneminde inşa edilen ve büyük ihtimalle Acem Ali’ye ait olabileceği belirtilen külliyelerden hareketle bu külliyenin mimarının da Acem Ali olabileceği ileri sürülür.

   Bu konuda kitâbedeki 1515 tarihinden çok Kanûnî Sultan Süleyman’ın adı ön plana çıkarılarak yorum yapılmıştır. Mimar Sinan’ın eserlerinin listesini veren Tuhfetü’l-mi‘mârîn’de sadece kervansarayın adı kayıtlı olup diğer yapılardan söz edilmemiştir. Mimar Sinan’ın bu külliyede yalnız kervansarayda tamir yapmış olabileceği düşünülebilir. Külliyenin 9 Cemâziyelevvel 1248’den (4 Ekim 1832) biraz önce sona eren bir tamir geçirdiği bilinmektedir (Takvîm-i Vekāyi‘, nr. 41). Ayrıca külliyenin değişik binalarında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından 1955’ten günümüze kadar birtakım onarımlar gerçekleştirilmiştir.

KERVANSARAY.

    Mutfaktan sonra kuzeye doğru uzanan yapı vakfiyede ahır olarak belirtilen kervansaraydır. Kuzey cephesindeki basık kemerli girişinin iki yanında payandalara yer verilmiştir. Derinlemesine dikdörtgen şeklindeki bina 18,20 × 37,70 m. iç ölçülerine sahiptir. İçeride girişin iki yanından başlayan seki güney duvarına doğru uzatılmıştır. Sekinin seviyesindeki on altı ocakla yapının ısıtıldığı anlaşılmaktadır. Mekân doğu, batı ve güney duvarlarındaki on iki mazgal pencereyle aydınlatılmaktadır. Eserin inşa edildiği alanın meyilli olması zemindeki küçük kademelerle giderilmeye çalışılmıştır. Yapının ortasında yer alan altı adet kare ayak birbirine basık kemerle, bu ayaklar da birer sivri kemerle doğu ve batı duvarlarına bağlanmıştır. Üst örtü kemerlerin biçimine uygun olarak sivri beşik tonozludur. Ancak kuzey ve güney duvarlarıyla ayaklar arasındaki kısmın üzeri bir yarım çapraz tonozla örtülmüştür. Üst örtüsü dışarıdan kurşunla kaplanan bina halen âtıl durumdadır.

AHŞAP ESERLER MÜZESİ:

   Eskişehir’de kurulmuş bir müze ve sanat galerisidir. Müze Odunpazarı ilçesinde diğer müzelerin de yer aldığı yörede, Kurşunlu Külliyesi batısındadır.

2015 yılında Eskişehir’de düzenlenen 3. Uluslararası Ahşap İşleri Festivali sonrasında festivale katılan eserler toplanmış ve 25 Mart 2016 tarihinde bu eserlerle Odunpazarı Belediyesince Ahşap İşleri Müzesi kurulmuştur. İlk yıl bir parkta sergilenen eserler 2017 de bugünkü yerine taşınmıştır. Müzede dünyanın çeşitli ülkelerinde üretilmiş 160 ahşap eser sergilenmektedir. Galeri Pazartesi günleri hariç, her gün mesai saatleri içinde ziyarete açıktır.

    Festival Odunpazarı belediyesince geleneksel hâle getirilmiş olup 4. festival 7 Mayıs 2018 de, 5. festival ise 18 Haziran 2019 da gerçekleştirilmiştir.

İÇ MEKÂN FOTOLAR ESKİŞEHİR ODUNPAZARI BELEDİYESİ SİTESİNDEN ALINMIŞTIR

KAYNAK: İSLAM ANSİKLOPEDİSİ / KÜLTÜR PORTALI