SULTAN HAMAMI –  TİRE / İZMİR

Hamam, Tire ilçesinin Kurtuluş Mahallesi, Türkocağı Caddesi üzerinde yer alır. Kaynaklarda, Eski Bey ve Kumkuma Hamamı olarak da anılmaktaydı. Hamamın ılıklık, sıcaklık, su deposu ve külhanı yıkılmıştır. Günümüze sadece kuzeydeki iki büyük kubbeli mekânı ve kuzeybatısındaki giriş revakı ulaşabilmiştir. Yıkılan kısımların yerinde bugün tek katlı, betonarme bir yapı bulunmaktadır. Yapı bugün sahibi tarafından resim atölyesi olarak kullanılmaktadır.
İnşa malzemesi olarak, duvarlarda tuğla ve moloz taş, kubbeler, kubbe geçişleri, kemerlerde tuğla kullanılmıştır.
Günümüze ulaşan mekânlardan anlaşıldığı kadarıyla, Sultan Hamam, çifte hamamlar grubundadır. Bu mekânlar, kuzey- güney yönünde uzanan hamamın, kadınlar ve erkekler kısmının soyunmalığı olmalıdır. Ancak hangisinin kadınlar, hangisinin erkekler kısmı olduğuna dair bir kanıt ve bilgi bulunmamaktadır.

TARİHLENDİRME

Yapının inşa kitabesi yoktur. A.M. Armağan, Tire Şeriye Sicilleri’ne dayanarak, hamamın Süleyman Şah’ın torunu Ahmet Bey’in vakıfları arasında bulunduğunu söyler. Özellikle suyunun ünlü olduğunu ve XIV. Yüzyıldan itibaren çeşitli vakfiyelerde bu suya yardım kaydının dikkati çektiğini belirtir.

İzmir 1 numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını koruma Kurulu Arşivi’nde bulunan tescil fişinde de yapının XIV. Yüzyıl’da inşa edildiği belirtilir. Ancak bu tarihlendirme herhangi bir belgeye dayanmamaktadır.

KAYNAK: Canan Çakmak ( Tire Hamamları)