YAZIBAŞI BELDESİ (HORTUNA) CAMİ ÇEŞMESİ – TORBALI / İZMİR

    Yazıbaşı Beldesi, Torbalı`nın kuzey kısmındadır. İzmir-Aydın Karayolu üzerinde 1 km`lik mesafede, Nif dağının eteklerinde meyilli bir arazi üzerine kurulmuştur.

Hortuna Cami Çeşmesi beldede bulunan tarihi iki çeşmeden diğeridir. Çeşme günümüzde kullanılmamaktadır. Çeşme eski özelliğini korumaktadır ama kireçle boyandığı için eski özelliğini kaybetmiş. Çeşmenin suyu günümüzde akmıyor.

Yazıbaşı Beldesi (Hortuna) Cami Çeşmesi Kitabesi: Kitabenin tamamı okunamamıştır. Okunabilen kısmı şöyledir:

Zadeoğlu Taşlı-zade Ahmet oğlu banisi.

 Sene: binyüzaltmışdört.

Kitabe boyutu: 52 X 42 cm.

    Taşlızadeler beldenin en köklü ailesidir. Köy mezarlığında bu aileye ait ayrı bir aile mezarlığı yani bölüm bulunmaktadır. Yazıbaşı (Hortuna ) 1905 yılı nüfus esas defterinde aile 44 haneye kayıtlıdır. Ailenin başında ise “Taşlızade Hasan Hüseyin Efendi” bulunmaktadır. Bakınız: Hortuna Karyesi Nüfus Esas Defteri. İlçe Nüfus Müdürlüğü Arşivi. Atik Defter cilt:4. Aynı ciltte Helvacı Karyesi’nin de nüfus kayıtları vardır. .Anlatıma göre söz konusu aile 1700 lü yıllarda köye gelmişler. Ancak bu iddiayı doğrulayacak elde yeterli belge yoktur. Kitabeye göre çeşme Eylül 1742 tarihini taşımaktadır. Şuan için Torbalı çukurunda incelediğimiz en eski tarihli çeşme olma özelliğini taşıyan bir diğer çeşmedir..

    Taşlızadeler hakkında yukarıda kısa bilgi verdik. Bu çeşme de cami çeşmesidir. Ancak üzerine kat kat boya ve kireç sürüldüğü zar zor banisini ve senesi okunabildi. Diğer satırlarını okunamadı. Bu kitabede özellikle “Zadeoğlu” vurgusu yapılmıştır. Bu dikkat çekmektedir. Bu çeşme en eski tarihli ikinci çeşme kitabesidir. Bu kitabenin diğerlerinden farklı olan bir özelliği bulunmaktadır. Diğer kitabelerde inşa tarihi hep rakamla verilirken burada tarih yazı ile verilmiştir. Tarihine göre çeşme 1750 / 1751 yılına aittir.

Kaynak: Necat Çetin