SİPAHİ PAZARI VAKFI ÇESMESİ I – MANİSA

Manisa Merkez Çarsı Mahallesi Rum Mehmet Pasa Bedesteni’nin 1805 Sokak üzerindeki güney girişinin doğu köşesinde konumlandırılmıştır.

Günümüz itibariyle bedestende restorasyon çalışmaları gerçekleştirilmiştir.(2019) Kare prizma gövdeli çeşme, 120 cm. genişliğinde ve 130 cm. yüksekliğindedir. Çeşmenin tek cephesi işlevlendirilmiştir. Ayna taşı ve kitabe panosunda mermer malzeme, diğer bölümlerde andezit taşı kullanılmıştır.

Çeşmenin köşelerinde yuvarlak kaideler üzerinde yükselen yivli sütunceler ile çeşme nişinin derinliğini arttırılmaya çalışılmıştır. Çeşme beden formunu tekrarlayan ve üç yönden çevreleyen profilli saçağın hemen altındaki silme, yumurta ve akantus yaprakları ile hareketlendirilmiştir. Yan cepheler ve arka cephe, ön cephe ile benzer özelliklere sahip iken, bu cephede lüle deliği ve yalak mevcut değildir. Ön cephede, hazne örtüsü üzerinde, içinde üç satırlık kitabenin olduğu, yarım daire planlı bir tepelik yer almaktadır.

Kitabe, saçak altı silmesinde görülen süsleme ile çevrelenmiştir. Kitabe panosunun üst kısmında karşılıklı birer ay-yıldız motifi dikkati çekmektedir.

Ayna taşı mermer malzemeli olup, üzerinde tek lüle deliği mevcuttur. Günümüzde işlevini sürdüren çeşmenin yalağı tahrip olmuştur.

Tepelik üzerinde üç satırlık tamir kitabesi yer almaktadır.

Kitabe metni ve transkripsiyonu şöyledir:

1-Mâsâllâh-ü ta’âlâ

2-Sipahi Pazarı vakf-ı serifi hayratıdır

3-Sene 1328, 7 Cemazeyilahir

tarih-i tamiri, Haziran sene 1326

H. Acun, alınlık içerisindeki kitabeye göre çeşmenin,

1326(4)/M.1908 de yaptırılmış, 1328/M.1910’da tamir

ettirildiğini belirtmektedir. Fakat çeşme üzerindeki kitabe sadece onarım kitabesidir.

Bu kitabeye göre Sipahi Pazarı Vakfı’nın

hayratı olan çeşme, H. C. Ahir 1328= R. Haziran 1326 /M. 16

Haziran 1910 tarihinde tamir ettirilmiştir.

İnsa tarihi bilinmeyen çeşmede, kullanılan malzeme

Türlerinin ve kullanım şekillerinin tüm cephelerde aynı oluşu, yapıda M.1910 yılı onarımında köklü bir yenilemeye gidildiğini düşündürtmektedir.

KAYNAK: Sipil’den Manisa’ya Ab-ı Hayat Manisa Çeşmeleri