MİNARE BÖLÜMLERİNDEN KAİDE

KAİDE (KÜRSÜ)

    Temel ile pabuç arasında bulunan, minarenin dışarıdan görülebilen en alt bölümüdür. Kare ve çokgen formda olabilir.

   Kaide caminin beden duvarından ayrı, bitişik veya beden duvarının üstünde olacak şekilde yapılabilir. Minareye geçiş genellikle dışarıdan veya cami içinden olmakla birlikte ayrıca üst kat mahfilinden girilen örnekleri de bulunmaktadır.

   Giriş kapısı dışarıda, genellikle batı cephesindendir. Kürsünün doğu ve güney cephesinde kapıya nadiren rastlanır. Minare giriş kapısı genellikle çok sade olur. Kapı boşluklarında geçişler duvarda düz veya yuvarlak kemerli lentolarla sağlanır. Minare yazıtları ( kitabeler) çoğunlukla kaidede kapının üstünde bulunmaktadır. Kaide, minareyi oluşturan üst yapının bütün yükünü taşımasından dolayı plan olarak minarenin temeline eşit veya temelden küçük, üstündeki bölümlerden ise büyük olacak şekilde inşa edilmektedir.

   Yüksek ve büyük açıklıklı (Örnek, Ayasofya Camii ) camilerde yanal açılmaları karşılamak için kaide ikinci bir görev üstlenerek payanda halini de alabilmektedir.

Kaideler genellikle yığma duvar tekniğiyle (kurşunlu kenetli ve zıvanalı), taş (ince yonu, sıralı moloz) veya taş tuğla almaşık örgülü ve gömlekli (cidar) sistemle imal edilir. Gömleğin iç yüzeyi merdiven nedeniyle dairesel, gövde duvarına bakan kısmı ise amorf seklinde olabilir. Gövde ile gömlek arasında dolgu malzemesi vardır.

KAİDE ÖZELLİĞİNE GÖRE MİNARELER:

ÇOKGEN PLANLI KAİDELER

   Özellikle 15.yüzyıl minare kaideleri genellikle çokgen planlı yapılmıştır. Küçük Ayasofya, Firuz Ağa, Koca Mustafa Paşa, Sümbül Efendi ve İbrahim Paşa Camii minare kaideleri bu gurubun bazı örnekleridir.

KARE PLANLI KAİDELER

16.yüzyıldan 20.yüzyıla kadar minare kaideleri genellikle kare planlı olarak şekillenmiştir.