ÜVEYS PAŞA CAMİİ – AYDIN
Aydın’ın en eski camisi olan Üveys Paşa Camisi, Kadı Muhiddin Efendi’nin oğlu Mısır Beylerbeyi Üveys Paşa tarafından 1568 yılında yaptırılmıştır. Üveys Paşa, Başdefterdarlık ile Budin ve Mısır Beylerbeyliklerinde bulunmuştur. Avlu içerisinde kare planlı tek kubbeli küçük bir camidir. Yüksek kasnak üzerine oturan kubbesi kiremit kaplıdır. Dört sütunlu son cemaat yeri kirpi saçaklıklı üç kubbecik ile örtülmüştür. Giriş kapısı üzerinde yazıtı bulunmaktadır. Mihrap ve minberinde dikkati çeken bir bezeme olmayıp sadedir. Büyük olasılıkla caminin yandığı sırasında içerisindeki bezemelerle birlikte tahrip olmuştur. Cami 1899 depreminde yıkılmış, yeniden yapılmış, Yunan işgali sırasında yakıldığından 1947-1948 yıllarında onarılarak bugünkü durumuna getirilmiştir.
Cami, kuzey-güney doğrultusunda eğimli bir arazi üzerine avlulu, kare planlı ve harimi tek kubbeyle örtülü olarak yapılmıştır. Yapının kuzeyinde üç kubbeli bir son cemaat yeri ve batı cephesinin kuzey ucunda minaresi vardır. Cepheler sıvalı olduğu için inşa malzemesi anlaşılamamaktadır. Kubbeler alaturka kiremitlerle örtülüdür. Cephelerin alt seviyesinde mermer söveli ve dikdörtgen şekilli pencereler vardır. Üst kısımları sivri hafifletme kemerleriyle hareketlendin İm iştir. Üst seviyedeki pencereler dikdörtgen çökertmeler içine yerleştirilmiştir ve sivri kemerlidirler. Güney cephede öküz gözü pencereler dikkati çeker. Son cemaat yerinin üzeri kubbelerle örtülüdür. Ortadaki kubbeye istiridye kabuğu şekilli tromplarla, yanlardakine ise pandantiflerle geçilmektedir. Sütunlar yuvarlak gövdelidir. Kuzeyde kadınlar mahfili yer almaktadır. Yapının süslemeleri sadedir. Cami, Üveys Paşa tarafından M. 1568 yılında inşa edilmiştir.
Kaynakça: Aydın Kültür ve Turizm Müdürlüğü
