NASUH PAŞA ( ULU CÂMİ) CAMİİ – ZİLE / TOKAT

Bu câminin bulunduğu yerde eski bir câmi mevcuttu. Bu câmi Selçuklular’dan IV. Kılıç Aslan’ın oğlu III. Gıyaseddin Keyhüsrev zamanında Ebu Ali oğlu Mehmed Zaluli tarafından H. 666 (1267) tarihinde yaptırılmış, Osmanlı İmparatorluğu’nun son zamanların kadar gelmiştir. Selçuklu tarzında yapılmış büyük ve güzel bir câmi olup, Ulu Câmi adı altında anılmakta idi. H. 1000 tarihinde Zile Kaymakamı olan Nasuh Paşa zamanında esaslı bir tamir görmüş ve Vakıflar İdaresi’ne de Nasuh Paşa Câmîi olarak tescil edilmiştir. Bugünkü resmî kayıtlarda da Nasuh Paşa Câmîi adı ile anılmaktadır. Fakat bu câmi, devrin Kaymakamı Süleyman Necmi Bey zamanında yıktırılmış, yine bu kaymakamın teşvikiyle aynı yerinde şimdiki câmi tamamen halktan gördüğü yardımlarla (Ne devlet ne de çevre il ve ilçelerden yardım görmüştür.) 1909 tarihinde yaptırılmıştır. Câminin yıkılıp, yaptırılması yedi sene sürmüştür. Cümle kapısı abidevî olan şimdiki câminin, son cemaat mahalli üç kubbeli ve dört mermer sütunludur. Kesme taştan yapılmış üzeri kubbeli olup, sekizgen tamburludur. Nefis skalaktitli mermer portali ve ahşap oyma süslemeli, âyetli kapısı vardır.                     Câminin Kuzey tarafındaki kapının sağ tarafında bulunan kitabe, Selçuklular zamanına ait olup, Arapça olarak yazılmıştır. Kitabede “Bu câmi Allah’ın yardımı ile IV. Kılıç Aslan oğlu Gıyaseddin Keyhüsrev zamanında H. 666 tarihinde Ebu Ali oğlu Mehmed Zaluli tarafından yaptırılmıştır.” ibaresi okunmaktadır.

Kaynak: Zile Camileri

Fotoğraflar: Mustafa Gürelli