GUBAROĞLU CAMİSİ – KAYSERİ
Kayseri Melikgazi ilçesi Gubaruğlu Mahallesi, (eski karafakih) Kurum sokak No:7’de bulunmaktadır. Cami bugün ibadete kapalıdır.
XIV.Yüzyıl başlarında H.700 /M.1300.tarihlidir. : Gubaroğlu Cami üzeri kubbeyle örtülü kare planlı bir harim mekanı ile bunun kuzeyinde yer alan doğu batı doğrultuda diktörtgen planlı bir son cemaat yerinden oluşmaktadır.
Yapı üzerinde yer alan kitabelerden binanın H.720/M.1300 yılında Şahmelek Hatun adında birisi için türbe olarak inşa edildiği H.968/M.1560 yılında mescide dönüştürüldüğü anlaşılmaktadır.
Son cemaat mahallinden asıl namaz mahalline girilen cümle kapısı sövelerden sonra 10 cm. kadar içeriye çekilerek çerçevelenmiştir. Aslında önü açık olduğu halde sonradan kapatılan son cemaat mahalli önde iki ahşap sü- tun üzerinde uzanan ahşap köşeli hatıl ve yan duvarlara basan, araları ahşap kaplı yuvarlak direkler ve bunlarında üzeri toprakla örtülü- dür. Kare planlı harim mekanı güney ve kuzey cepheden ikişer, doğu ve batı cepheden birer pencere ile aydınlatılmıştır. Pencereler şevli ve mazgal olarak düzenlenmiştir. Mescid harimini örten kubbeye pandantifle geçilmiş ve moloz taş malzeme ile yapılmıştır. Güney cephe ortasına yerleştirilen mihrap birkaç sıra silme ile çerçevelenmiştir. Herhangi bir süsleme içermeyen mihrap nişi oldukça sadedir. Mihrabın iki yanında birer niş bulunmaktadır. Mescidin kesme taştan yapılmış minber minaresi caminin kuzeybatı köşesinde yer almaktadır. Minareye cami avlusunun köşesinde yer alan taştan merdivenle çıkılmaktadır. Minare kare gövdeli, köşeleri pahlı, sekizgen dört sütundan oluşmaktadır. Sütun kaideleri kare formludur. Sütun başlıkları ise baklava dilimli Türk üçgenleriyle bezenmiştir. Caminin tek minaresi bu iken,yakın zamanda ana mekanın kubbesi üzerine demir basamaklarla çıkılan,demirden altı ayaklı bir minber-minare daha yapılmıştır.
Sade görünümlü bir yapıdır. Malzeme ve teknik : Duvarları kesme ve moloz taştan yapılmıştır.
Kitabesi : Mescidin kitabelerinden birincisi; mihrap üzerine sonradan yerleştirilmiş mermer sanduka tipi mezar taşı parçasıdır. Mezar taşının kime ait olduğu belli olmamaktadır. İkinci kitabe mescidin giriş kapısı üzerinde son cemaat mahalli tavanına yaklaşacak yükseklikte bulunmaktadır. İkinci kitabe; 26×24 cm ebadındadır. Bu kitabeden Ömer Ağanın kızı Şah melek’in Yedi Yüz senesinin Yirmi şevvalinde (M. 29 Haziran 1301) vefat etmiş olduğu öğrenilmektedir. Plan (Nazım Şanlı’dan) Kesit (Nazım Şanlı’dan) Kayseri Taşınmaz Kültür Varlıkları Envanteri 97 Buradan binanın asıl namaz mekânının aslında bir türbe ve bu türbenin de Şah melek hatun ve ailesine ait olduğu (Mihrap üzerindeki mezar taş parçası bir erkeğe aittir) anlaşılmaktadır. Her halde iki katlı ve içerisinde mezar taşları olan türbe, mescide tahvili sırasında tek katlı hale getirilmiş mezar taşlarından birinin parçası da mihrap üzerine yerleştirilmiştir.
Üçüncü kitabesi ise; yine kapının üzerinde ve ikinci kitabeye göre daha aşağıda bulunmaktadır. 49×32 cm Ebadındaki üç satırlık bu mermer kitabenin tercümesi şu şekildedir; Bu mübarek mescid Sultan Süleyman Han zamanında, Dokuz Yüz Altmış Sekiz senesinde imar edildi. Tamiratı yaptıran Enbiyanın oğlu Hacı Bayram’dır. Buradan Enbiyanın oğlu Hacı Bayram’ın önce türbe tek yapı olan binayı, bir son cemaat mahalli ekleyerek ve çeşitli tadilatta bulunarak mescid haline getirdiğini anlamak mümkün olmaktadır. Tarihlendirme : XIV.Yüzyıl başlarında H.700 /M.1300.tarihinde Banisi; Şah Melek Hatun tarafından yaptırılmıştır inşa edilmiştir.
Kaynakça: A. Nazif Efendi, Mir’at-Kayseriyye, (Kayseri Tarihi)
