ANSARLI CAMİ – BERGAMA / İZMİR
İzmir Bergama ilçesi, Selçuk mahallesi, Ansarlı Camii Sokağı No: 25’de bulunmaktadır. Yapı kare planlı, tek kubbeli bir harimi, üç kubbeli bir son cemaat yeri ve minaresi vardır.
Yapının giriş kapısı üstünde yer alan kitabesinden Ali oğlu Hacı Ahmet tarafından 950 / 1543 yılında inşa ettirildiği anlaşılmaktadır. Bu cami, Kanuni Sultan Süleymen ( 1520-1566 ) dönemi yapılarındandır.
Kitabesinin metni şöyledir:
Ammera haze’l mescid-iş şerifi el hac Ahmed bin Ali.. Taleben
Li merzatillahi vebtiğaen li vechihi fi seneti hamsine ve tis’a mietin..
Günümüz Türkçesi
Bu cami-i şerifi, Ali oğlu Hacı Ahmed… Allah rızası için
Ve onun cemalini görme arzusuyla 950 senesinde imar etmiştir…
Kesme taştan yapılmış olan cami kare planlı olup, üzeri tromplu ve sekizgen kasnaklı bir kubbe ile örtülmüştür. Caminin önündeki son cemaat yeri iki sütunun ve yan duvar uzantılarının taşıdığı üç kubbe ile örtülmüştür. Buradaki sütunlar birbirlerine sivri kemerlerle bağlanmıştır.
Son cemaat yerinden girilen giriş kapısı yuvarlak kemerli olup, beyaz mermerdendir. Caminin yanındaki minaresi taş kaide üzerine kesme taştan yuvarlak gövdeli ve tek şerefelidir.
Yapı kare plânlı, tek kubbeyle örtülü harimi ve doğusunda bulunan üç bölümlü üzeri kubbe ile örtülü son cemaat yerinden oluşur. Camii avlusundaki çeşme hazinesi Roma dönemine ait bir lahittir. Harime giriş kapısı zıvanalı siyah-beyaz mermerden yapılmış basık kemerlidir. Yapı malzemesi olarak duvarlarda tuğla ile düzgün kesme ve kaba yonu taş kullanılmıştır. Örtü sistemi ile duvarlar arasında iki sıra kirpi saçak vardır.
Harimi örten büyük kubbe sekizgen kasnak üzerine oturur. Beden duvarlarında iki kat pencere düzenlemesi görülür. Üstteki pencereler tuğladan yapılmış sivri kemerlerle son bulur ve alçı şebekelidir. Alt pencereler ise düz atkılı ve tuğladan birer sivri kemerli alınlığa sahiptir. Kare kaide üzerinde yükselen minare harimin kuzeydoğu köşesinde bulunur.
Düzgün kesme taşla inşa edilmiş, minarenin sekizgen prizma kürsüsünün yarısı harim duvarıyla iç içe geçmiş durumdadır. Silindirik gövdeli minarenin şerefe altı profilli silmelerle geçilmiştir. Petek kısmı kurşun levhayla kaplı sivri bir külahla son bulunur. Son cemaat yerindeki üç kubbeye pandantiflerle geçilir. Kemerler sivri ve kesme taştan yapılmıştır. Güney duvarda yarım daire kesitli mihrabiye bulunur.
Harimi örten kubbeye pandantiflerle geçilir. Pencerelerin harime bakan yüzeyleri sivri kemerli ve hafif bir çıkıntı oluşturacak şekilde alçı silmelerle sınırlandırılmıştır. Kubbe eteği ve pandantifler alçı profilli silmelerle belirlenmiştir. Mihrap kavsarası mukarnaslıdır. Mihrap çerçevesi ile kavsarası arasındaki yüzeyde yağlı boyadan kıvrım dallı motifler görülür.
KAYNAK: BERGAMA BELEDİYESİ
