MEHMET PAŞA KÜTÜPHANESİ – DARENDE – MALATYA
Dârende’nin önde gelen Cebecizâdeler ailesinden Mahmud Ağa’nın oğlu ve çeşitli bölgelerdeki valilikleri müteakip en son Aydın muhassılı iken vefat eden Dârendeli Sarı Abdurrahman Paşa’nın yeğenidir.
Kaynaklarda yaşı yetmişi geçmiş, muktedir, iş bilir, tecrübeli, vakur bir vezir olarak tanıtılan Mehmed Paşa özellikle memleketinde çeşitli hayır eserleri yaptırmıştır. Sarı Abdurrahman Paşa’nın vakıf arazilerini değerlendirerek Dârende’nin Heyiketeği mahallesinde inşa ettirdiği külliyesi cami, medrese ve dershane / kütüphaneden oluşmaktadır. Birçok tamir geçiren camiden bugüne ancak ince gövdeli zarif minaresi ulaşabilmiştir. Vakfiyede dershane olarak tarif edilen kütüphane onun adının verildiği İlçe Halk Kütüphanesi’nin doğusundadır ve asıl kütüphane arsası üzerinde Seyyid Osman Hulûsi Efendi Vakfı tarafından yeniden yaptırılan Cebecizâde Mehmed Paşa Kütüphanesi’nde kitap vakıflarıyla birlikte yaklaşık 800 adet yazma eser bulunmaktadır. Ayrıca Aşudı / Gürpınar Köyü Camii’ni Dârende müftüsü Ömer Şem‘î ile birlikte onartmış ve bir mektep inşa ettirmiştir. İstanbul’da Dârendeli Konağı bitişiğindeki Sekbanbaşı Yâkub Ağa Camii için hamam gibi birtakım hayır eserleri yaptırmıştı. Avârız vakfı olan ve vakıflarının bir kısmını Haremeyn’e tahsis eden Mehmed Paşa’nın vakfiyeleri muhafaza edilmektedir.
KAYNAK: İSLAM ANSİKLOPEDİSİ