ESKİ ARAPGİR – ARAPGİR / MALATYA
Eski Arapgir, Malatya ilinin Arapgir ilçesine bağlı bir mahalledir.
Mahallenin tarihçesi bilinmemektedir
İpek Yolu’nun önemli olduğu dönemlere parlak bir yermiş, sonra sonra ışığını sönmüş ama yitmemiş. Akkoyunlular, İlhanlılar, Danişmendiler tarafından devlet merkezi olarak kullanılmış. Osmanlı döneminde doğudan batıya mal götüren kervanlar burada duraklar, Arapgir’den aldıkları ipek ve manusa dokumaları uzak diyarlarda satarmış.
Ermenilerin yoğun olarak yaşadığı bölgelerden biriymiş Arapgir. 1600’lerin başında birçok Arapgir ve Eğinli Ermeni aile batıya; İstanbul, Bursa ve Tekirdağ’a göçmüşler. İstanbul’un ileri gelen Ermeni ailelerinin birçoğunun kökleri buraya dayanıyormuş. 1915’e kadar da yoğun bir Ermeni yerleşimi olmaya devam etmiş. Dolayısı ile onlar için de büyük duygusal önem taşıyan bir yer.
5.000 dokuma tezgâhında buranın yerel kumaşı manusa üretilir, 7 ülkeye ihraç edilirmiş. Buna ek olarak 75 tane daha ticaret kolu varmış! Tüccarlar Arapgir’den dükkân kapmak için yarışırmış.
Sonra sanayi devrimi, İpek Yolu’nun önemini yitirmesi derken, hem ticaret, hem de nüfus kan kaybetmiş. Konaklar boşalmış, dokuma tezgâhları sessiz, tarlalar boş kalmış. Kısmen hayalet şehir olmuş. Şehirde kalanlar yeni yerlere, betondan mahalleler kurmuşlar. Güzelim eski kerpiç ve taş binalar kimsesiz kalmış.
Ama o yalnızlıkları ile o kadar güzel ve anlamlılar ki bambaşka bir manyetizmaları var. Biraz buruk, biraz huzurlu, insanda yoğun hisler uyandıran bir yer. İnsanı da bir o kadar tatlı. Bir tanıdığımız “Arapgirliden kötülük gelmez” demişti, gerçekten de iki muhabbet edince öyle hissediyorsunuz.
Doğası, özellikle de Eskişehir Vadisi ayrı güzel. Malatya’dan çok komşusu Kemaliye’ye benziyor.
Kaynak: Arapgir Belediyesi