ESKİ CAMİİ (LALELİ CAMİİ) – İKİZCE / ORDU
Laleli Camii: İkizceİlçemizdedir. Selçuklular zamanında yörede Laloğlu adı altında beylik kurulduğu ve yöreye Lala denildiği bilinmektedir. Daha sonra da Osmanlı Veziri Lala paşanın buraya geldiği ve Ulu Camiinin avlusunda konakladığı, halkın ilgisinden memnun olduğu ve halkın Vezire lale sunmaları nedeniyle yöreye Laleli ismini verdiği söylenir. 18.yy. yapılan camii ahşap yapıda olup ahşap işlemeciliğinin örneklerini sunmaktadır. Caminin bilinen adı ise “Laleli” dir. Laleli Çivisiz Camii tamamen ahşap olan camide dayanıklı olan pelit ağacından yapılmıştır. Hangi tarihte kim tarafından yaptırıldığı kesin olarak bilinmemekle beraber 1560-1600 yılları arasında yapıldığı tahmin edilmektedir. Bu caminin yapımı ile ilgili pek çok rivayet vardır.
Bir başka rivayete göre cami lale devrinde yapılmıştır. Hangi tarihte kim tarafından yaptırıldığı kesin olarak bilinmemekle beraber bu caminin yapımı ile ilgili pek çok rivayet vardır. Tamamen ahşap olan camide kullanılan kereste bölge iklimine dayanıklı olan pelit ağacından yapılmıştır. 1994 yılında Amerikan Cornell Üniversitesinden Profesör Peter lan KUNIHOLM Başkanlığındaki heyetin yaptığı incelemeler neticesinde caminin 400-450 yıl önce yapıldığı kullanılan ağaçlar üzerinden anlaşılmıştır.
Bir başka rivayete göre cami lale devrinde yapılmıştır. Bu rivayetin dayanağı ise caminin kapısındaki lale kabartmalarıdır. Önceden daha büyük inşa edildiği sanılan cami sonradan geçirdiği bir onarımla küçültüldüğü söylenir. Caminin çatısını kapatan oluklu kiremitlerin ise Gençağa Kalesinden getirildiği söylenir. Onarımından artan kerestelerle yolcular için barınak yapılmış olup, bu barınak hala caminin yanında mevcuttur. Camiye ait diğer bir özellik ise uzun yıllar önce yapılmasına rağmen hiç yıpranmadan günümüze kadar gelmesi ve halen ibadete açık olmasıdır Hemen önünden geçen taş döşeme yol, çevrenin bilinen en eski yoludur. Caminin çift kanatlı kapısı sanat tarihçilerini yakından ilgilendiren bir özelliğe sahiptir. Kapı çevresi kabartmaları ve kapı göbeği olarak yapılmış lale kabartmasıyla oldukça dikkat çekicidir. Cami duvarına kazınmış yelkenli resimler ve bazı tarihler sonradan yapılmış olma ihtimaliyle caminin yapılış tarihine ışık tutabilecek bir özelliğe sahip değildir. Caminin iç dekorasyonunda ise sadelik göze çarpar. Camii avlusu en az camii kadar eski şehit mezarları ile doludur. Bu nedenle kurak yaz aylarında yağmur duası için insanların toplandığı en önde gelen kutsal yerlerdendir. Son yıllarda yapılan çevre düzenlenmesi ile İkizce’nin en güzel dinlenme ve oturma haline getirilmiş olmasıdır. Özellikle hafta sonları güzel havalarda burası insanlar tarafından dinlenme yeri olarak kullanılmaktadır. Uzun yıllar herhangi bir restorasyon çalışması yapılmayan camii 2011 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığımızın Samsun KTVKBK kararıyla restorasyon projesi onaylanmış ve Vakıflar Bölge Müdürlüğünün denetiminde 2012 yılında restorasyonu tamamlanarak ibadete açılmıştır.
Kaynak: ikizce.net
Fotoğraflar: Mustafa Gürelli
