ONAR KÖYÜ – ARAPGİR / MALATYA
Onar Köyü Doğu Anadolu Bölge’sinin batı kesiminde, Yukarı Fırat Bölümü’ndedir; Fırat vadisinin batı yakasında Malatya iline 105 km., Arapkir ilçesine ise 15 km. uzaklıktadır Köyün toprakları güneydoğuda Selamlı Köyü, kuzey ve batıda Aktaş ve Günyüzü Köyleri, kuzey kuzeybatıda Yukarı Yabanlı ve Amberge (Kayakesen) Köyleri, ile sınırlanmış çok eski bir yerleşim yeridir. Köy tarihsel süreç içinde idarî bölünüş olarak bir süre Erzincan İli’nin Kemaliye İlçe’sine, bir süre de Elazığ ili’ne bağlı olarak kalmıştır.
Onar Köyü, Malatya–Arapkir karayolunun Arapkir’e 10 km. kala güneye doğru 5 km. içerde, sağlam bir zemin üzerine kurulmuştur. Köyün güneyini baştanbaşa saran ve asırlık dut ağaçlarının oluşturduğu yemyeşil bahçelerle kapladığı derin vadiden ayıran kayalıkta18 tane Roma döneminden kalma kaya mezarları (mağaralar) bulunmaktadır. Kuzey–güney yönünde “Yukarı” ve “Aşağı” olmak üzere iki mahalleye ayrılmıştır. Son yıllarda oluşturulan yapılaşma ise “Karşıbağ” adı ile anılan köyün karşısında gerçekleşmiş; planlı, düzenli ve insan yaşamını daha kolaylaştırıcı konutlar yaptırılmış. Hatta Karşıbağda’ki köyün ortak arazisi köy ihtiyar heyetince, yasalar çerçevesinde kamulaştırılarak parsellenmiş, satışa sunulma aşamasına gelmiş bulunmaktadır. Böylece bundan sonra kurulacak modern köyün alt yapısı hazırlandığını sevinçle öğrendik.
Ne yazık ki, bugün Onar Köyü boşalmış durumdadır. Büyük sosyolojik dönüşüm olan kentleşmenin sonucu, Onarlılar İstanbul’un değişik semtlerinde savrulmuş durumdadır. Köyde kalan yaklaşık yüz kişiye karşı, iki bin nüfusu aşkın ve dört-beş yüz hanede yaşayan bu insanlar; ne yazık ki artık birbirini tanımayacak duruma gelmiş ve daha kötüsü, büyük ekonomik gelişmeye ve varsıllaşmaya karşın, bir kültürel yozlaşmaya girmişlerdir.
Kaynak: İsmail Kaygusuz