ÇAKALOĞLU HANI ÇEŞMESİ (GAFFARZADE) – İZMİR

İzmir Halimağa Çarşısı’nda (Kasap Hızır Mahallesi), 895 ve 861. sokaklar arasında bulunan Çakaloğlu Hanı’nın bitişiğinde, girişin doğu ve batısında yer alan çeşme ve sebil kitabesinden öğrenildiğine göre h.1220 (1805–1806) tarihlerinde Hacı Ahmet tarafından yaptırılmıştır.

Bozkurt Ersoy’a göre kitabenin mealen anlamı şöyledir:

“Ne güzel, büyük hayırlar, yeni görünümlü güzel su. Bu temiz ve seçkin yer Gaffarzade kulun yaptırdığı yerdir. Saf altından basılmış para bu yere harcanmak için gönül hazinesinden verildi. Yüce camiler içinde bu hayır ilk oldu. Bu yerde susuzluğu gidermek için su hiç yoktu. Mısır şehrine benzeyen cana sanki Nil Nehrini akıttı. Min Nebiyyu’illah sözü ile sebep olup, cihanın rızkını veren Tanrı lütfu ile karşılık versin. Ey hafız, tarihini aşkla söyle vaktidir: Besmele ile suyunu içip Hacı Ahmet’e övgüde bulun.”

Mermer kitabe sülüs yazı ile on kartuş içerisine alınmıştır.

Çeşme beyaz mermerden iki cepheli olup, iki yüzü sıvanmıştır. Cepheleri ince bir işçilik göstermekte olup, bezemelidir. Çeşmenin üzeri panolarla kaplı olup, bu panolar üzerinde XIX. yüzyılın bezemeleri, cami motifleri, yuvarlak madalyon içerisinde yazı ve motiflere, perdelere ve vazodan çıkmış bitkisel motiflere rastlanmaktadır. Üzeri çatı ile kaplı olan çeşmenin çevresini bir korniş çevirmektedir. Bu kornişin köşelerine de boş yer kalmamacasına kıvrık dallar vazodan çıkan çiçekler ile doldurulmuştur.

Çeşmenin bir yüzü son derece zengin bezemeli olmasına rağmen diğer yüzü düzdür.