OSMAN GAZİ TÜRBESİ – BURSA

Bursa Tophane semtinde, Park girişinin solunda, Şehitlik Anıtının yanındadır.
Osmanlı Devleti’nin kurucusu Osman Gazi, Bursa’da gömülmeyi vasiyet etmiş ve vasiyet ettiği yere gömülmüştür. Bu tarihten sonra, İstanbul alınana kadar, tüm sultanlar ve saltanat ailesi üyelerinin büyük bir çoğunluğu Osman Gazi gibi Bursa’da gömülmüştür. İstanbul alındıktan sonra ise sultanlar İstanbul’da gömülmüş, ancak şehzadeler ve diğer aile üyeleri Kanuni Sultan Süleyman dönemine kadar Bursa’da gömülmeye devam edilmiştir.
Osmanlı Devletinin kurucusu olan Osman Gazi 1258-1324 yılları arasında yaşamıştır. Osman Gazi Bursa kuşatması sırasında, Söğüt’te öldüğü zaman babası Ertuğrul Gazi’nin türbesine gömülmüştür vasiyeti üzerine Bursa’nın fethinden sonra “Gümüşlü Kümbet “ olarak bilinen Sainte Elie adlı Bizans manastırının şapeli üzerine inşa edilen türbeye gömülmüştür.
Mimari Özellikleri:
Osman Gazi’nin defnedildiği yuvarlak planlı bina 1801 yılında yanmış ve ardından restore edilmiştir. 1855 depreminde ise yangından çok daha büyük bir hasar almıştır. Bunun üzerine Sultan Abdülaziz tarafından yapının kitabesinden anlaşıldığı üzere 1863 yılında yeni bir türbe yaptırılmıştır. Bu türbe bu günkü Osman Gazi Türbesidir ve daha geniş inşa edilmiştir.
Bugün ki türbe 2 adet çok ince ve uzun sütunlara sahip, üzerinde Abdülaziz’in tuğrası bulunan bir sundurma, ahşap kemerli dikdörtgen bir giriş holü, holün batısında türbedar odası ve türbe olmak üzere 4 bölümden oluşmaktadır. Sekizgen planlı olarak tasarlanmıştır. Türbe giriş tarafı hariç diğer cephelerde yer alan kilit taşı volütlü yuvarlak kemerli mermer söveli, dökme demir şebekeli pencereler ile aydınlatılmaktadır.
Türbe içinde 17 sanduka bulunmaktadır. Osman Gazi, oğlu Alaeddin Bey, Orhan Bey’in eşi Asporça Hatun, Orhan Gazi’nin Asporça’dan doğma oğlu İbrahim ve I. Murat’ın oğlu Savcı Bey olmak üzere 5 kişinin aidiyeti bilinirken diğerleri hakkında bilgi yoktur.
Süslemeler :
Türbenin kubbesinin her dilimi 2 tane girlant ile süslenmiştir. Yapı içerisinde ki kalem işleri basit olup sonraki onarımlarda yenilenmiştir. Sandukanın barok bitkisel süslemeli kadife örtüsü ve sedef kakma şebelesi birer sanat eseri olup en son 2004 yılında tamir edilmiştir.
Sülüs hatla yazılmış gümüş simle işlenmiş yazı, güney ve kuzeydeki 4 kartuş halinde yazılmış 2 Arapça ibare türbenin ahengini sağlamaktadır.
Tarihsel süreç içinde bu türbeye çeşitli hediyelerin verildiği bilinmekte olup yalnız bu hediyelerden ikisi günümüze gelmiştir. Bunlardan biri sülüs yazı ile yazılmış fetih ayeti diğeri ise kırmızı atlas kumaş üzerine altın simle işlenmiş 5 satırlık tablodur.
Türbenin içinde Osmangazi’nin oğlu Alaaddin bey, Orhangazi’nin eşi Aspurça Hatun ile on iki yakınının sandukaları bulunmaktadır.
Kaynak: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi,