ESKİ ARAPGİR KÖYÜ – ARAPGİR / MALATYA

Arapgir ilçesinin güney doğusunda 38,52 Kuzey Boylam ve 38.31 Doğu Enlemindeki 1255 metre Rakımlı bir Vadi içerisinde yer alan köy parçalı arazi yapısına sahiptir. Bağlar da Badem, Kayısı, Dut, Elma ve diğer meyve ağaçları yerleşim alanı dışındaki tepelerde ise genellikle meşelikler ve kavaklıklar bulunmaktadır. Eski Arapgir Köyünün komşu köyleri olan  Yazılı, Alıçlı, Ulaşlı, Esikli ve Taşdelen köyleridir. 

Köyün ilçe merkezine uzaklığı 23 Km. dir. 1960 yılına kadar  köyün ismi  Eski Arapgir Köyü olarak bilinir. 1960 yılında ismi Karaca Köyü olarak değiştirilmiş ise de köylülerin isteği sonucu köyün ismi tekrar Eski Arapgir’ e çevrilmiştir. Osmanlı kayıtlarında Arabkir’i Köhne haliyle geçer. Kanuni Döneminde Arabkir Abad nahiyesi köylerinde yer alır. Köyün ilk yerleşim yeri şu anki yerleşim alanıdır. Köyde ilk çağ medeniyetlerine ait izler bulunur. 13 yy larda Türkmenlerin köye gelerek yerleştikleri varsayılır. Köye 1km. Uzaklıkta Bosta npınarı ve Dinencek Mevkiinde güney kayalıklarda kaya mezarları bulunur. Bostan pınarındaki kayalıkların 1-2 metre yukarısında giriş kapıları bulunur. Küçük çapta olan ve köyün çeşitli yerlerine dağılmış olmak üzere 20 ye yakın kaya mezarı bulunmaktadır. Osmanlı döneminden kalma camii ve çeşme de mevcuttur. Köyden yetişmiş milletvekilleri, işadamları, Kamu ve Özel Sektörde görev yapan  üst düzey yöneticiler vardır. Köyde geçim kaynağı tarım-hayvancılıktır.1960 yılından itibaren yoğun bir şekilde İstanbul’a göç vermeye başlayan köy sakinleri  özellikle İstanbul’da iş hayatına atılmışlardır.Bu yoğun göç neticesinde köy nüfusu büyük ölçüde azalmış, 1980’ de 243 olan nüfus 2000 de 141 kişiye  2010 da ise 79 kişiye düşmüştür..

ESKİ ARAPGİR KÖYÜNÜN TARİHÇESİ

Eski Arapgir köyü; çok eski bir tarihi miras üzerine kurulmuş bir köy olup yaklaşık 3500 yıldan bu yana bir çok medeniyete ev sahipliği yapmıştır.  M.Ö 1500 lü yıllarda Hititler ve Urartular Eski Arapgir köyü toprakları üzerinde yaşamışlar ve medeniyetlerini sürdürmüşlerdir. Hitit medeniyetinden günümüze kadar gelen ve şimdiki köy halkının mağara olarak tabir ettikleri aslında Hitit Kaya mezarları olup köyün çeşitli yerlerinde dağınık olarak bulunmaktadır. Bu kaya mezarlarının önemi köy halkı tarafından tam olarak bilinememiş ve maalesef ki bir kısmı tahrip edilmiştir. Daha sonra Doğu Roma imparatorluğunun egemenliğinin hüküm sürdüğü dönemlerden kalan ve köyün değişik bölgelerinde bulunan taş yapılar ile özellikle taş sütun başlıkları bu dönemin eseridirler. Bizans döneminde köyümüzün bulunduğu topraklara Ermenilerin de yerleştiği görülmektedir. Kayabaşı ve Çakır’ın harmanı denilen yerde bulunan mezar ve kilise kalıntıları ile  köydeki bazı Ermenice yer isimleri bu kavmin bu topraklarda uzun bir süre yaşadığını göstermektedir. 1071 Malazgirt zaferinden sonra doğudan gelen Türk boyları akın akın Anadoluya gelmişler çeşitli küçük şehir devletleri kurmuşlardır. Bazı küçük Türk obaları da çeşitli yerlere yerleşerek kışlak köyler kurmuşlardır. Sürüleri peşinde yazın yaylaya çıkmışlar kışın ise bu köylerde kışlamışlardır. İşte Eski Arapgir Köyü de bu köylerden biri olup yazları Sarıçiçek Yaylasına çıkan Türk boyları kışları köyümüzün olduğu yerleşim alanında geçirmişlerdir. Oba tabiri sadece Türk boylarına has bir tabir olup köyümüzün Türk Boyları tarafından kullanıldığının bir kanıtı da köyümüzün Yukarı Oba ve Aşağı Oba olmak üzere iki bölümde kurulmuş olmasıdır. Günümüzde Yukarı ve Aşağı oba tabirleri halen kullanılmaktadır.

Kaynak: Arapgir köyü