EDİRNE KALESİ MAKEDONYA (SAAT) KULESİ – EDİRNE
Roma Kralı Hadrianus tarafından kurulan kenti çevreleyen surların kulelerinden günümün gelen tek yapı olan Makedonya kulesi ve çevresi, yapılan kazı sonrası ‘Kentsel Arkeoloji Parkı’ olarak hizmete açılmıştır.
Edirne Saat Kulesi, kenarları eğimli bir kare formunda olan Edirne Kalesinin 4 köşe burcundan biri olan Kuzey-doğudaki Makedonya kulesi olarak anılan büyük burcun üzerine kurulmuş, önceleri ahşap 2 katlı, sonradan kagir 3 katlı bir kuledir. Yaklaşık 50yıl öncesinde bir deprem sonrasında, mail-i inhidam(yıkılma tehlikesi) kararı alınarak, dinamitlenerek havaya uçurulmuştur. Ancak üst kısmı yok olmasına karşın burcun üzerindeki ilk kat hala yerinde durmaktadır. geçtiğimiz yıllarda burada Edirne valiliği ve müzesi tarafından bir kazı yapılarak kulenin burçla olan bağlantıları ve bir takım yapılar açığa çıkarıldı ve tüm kalıntılar bir arkeolojik park haline getirildi.
Saat Kulesi Edirne Saat Kulesi, Osmanlı Saat kuleleri içinde Neo klasik mimarisi ile dikkati çekmiştir. Kulenin saati, 1926 yılında Mustafa Şem’i Pak tarafından yenilendi fakat 1953 yılında kule depremde hasar gördü. Kulenin akıbeti ise Vatan gazetesinin 23.1.1952 günlü sayısında çıkan bir yazı ile belirleniyordu.
Rezzan ve Ahmet Emin Yalman imzalı yazıda şu satırlar yer aldı:
***Saat Kulesi” Edirne’deki bütün bu güzellikler arasında göze çirkin görünen bir eser de vardır. Bu da Edirne’nin saat kulesidir. Bizans Devrinde inşa edilmiş olan bir sur üzerine 80 yıl önce yapılmış olan bu kule, bütün o harikulade sanat abideleri arasında göze batan bir zevksizlik numunesidir”.
Saat Kulesi Bu yayın sonrası Edirne Belediyesi İstanbul Teknik Üniversitesi’nden yıkıma dair bir rapor istedi, hazırlanan raporda 3 husus ifade ediliyordu:
Edirne saat Kulesi tarihi abidelerimizin yakınındadır. Bu abideler uzak tesirli kubbeler ve ince şakuli minareleri ile kuvvetli tesire sahiptir. Saat Kulesi ise yeni açılan Avrupa yolundan kente girişte minare siluetleri ile karışmakta, çirkin görünüşü ile minarelerin etkisini öldürmektedir.
Kulenin alt kısmı bir Bizans duvarı kabul edilen bölüme önce ahşap sonra kagir olarak yaptırılmış gerek nispet gerekse malzeme ve renkleri bakımından sanat değeri taşımamaktadır.
Halen kısmen yıkılmış olan kulenin tamirinin az bir masrafla mümkün olmayacağı kanaatindeyiz. Kulenin yıkılmasında hiçbir mahsur bulunmadığı ve bilakis isabet olacağını saygı ile arz ederiz.
Saat Kulesi İstanbul Teknik Üniversitesinin Edirne Saat Kulesi için hazırladığı bu rapordan sonra Belediye Reisi Sabahattin Parsoy tarafından 6 Temmuz 1953’de dinamitlenerek yıktırıldı.
Saat Kulesi Böylece XIX. yüzyıl sonlarının Edirne’ye özgü bu karakteristik yapısı, yerle bir edilmiş oldu ve adeta terk edilmiş gibi zamanla bugünkü halini aldı
Kaynakça: Edirne Valiliği.(2013). 81 İlde Kültür ve Şehir, Edirne (1.Baskı)
