VERGİ DAİRESİ BİNASI – MİLAS / MUĞLA

Tanzimat sonrasında bürokrasinin oluşumu ile yönetim mimarisi de ortaya çıkmıştır. Bunun en çarpıcı örneği ise hükümet konaklarıdır. 1840 Temmuz ayına ait bir yazı özetinde, Milas’ta,”beş bab sıra odaların, ahali-yi kazanın mülkü olup”, tamire muhtaç olduğu yazılıdır.  Burada ağa konağından başka, bir de muhassıllık(yönetim) binasının olduğu ve bunun mirî(devlete ait) olduğu anlaşılmaktadır.

Aynı belgeden bu binanın 14.500 kuruş masrafı gerektirecek ölçüde tamire muhtaç olduğunu anlıyoruz ki, o zaman için 14.500 kuruş gerçekten çok büyük meblağdır. Demek ki bu bina yeni bir bina değil, daha önceden olan bir binadır. Nitekim salname(yıllık) defterlerinde hemen her yıla ait masraf kalemleri içinde, “memleket odaları tamiri” kalemi vardır. Bu memleket odaları, büyük bir olasılıkla, daha sonra muhassıllık konağına(kaza yönetim merkezine) çevrilmiştir.

Tuğlacı, Milas’ta hükümet konağının 1876 yılında yapıldığını belirtir. Nitekim ilk kez 1877 yılına ait bir davada, davaya, “hükümet konağında meclis-i davaya mahsus odada” bakıldığı kaydedilmiştir. Buradan, bu tarihte, Milas’ta bir hükümet konağının varlığından başka, mahkemenin de hükümet konağının içinde ayrı bir mekânda görüldüğü anlaşılmaktadır.

Tarihçi Zekai Eroğlu, 1867 yılında, 1911’de yapılan hükümet konağının yerinde, 8 odalı bir okul yapıldığını fakat bu dönemde bir hükümet konağı olmamasından dolayı bu binanın hükümet konağı olarak kullanıldığını söylemektedir. Bu bina 1910-1911 yılında yeniden inşa edilmiştir. 1911 yılında yapılan yeni hükümet konağı o dönemin tipik hükümet binaları modelindedir. Kitlesel özellikleri ile de Levanten mimari etkileri altındadır 

Kaynak: X1X. Yüzyılda Milas Kazası, (Doktora Tezi), Yrd. Doç. Dr. Nuri Adıyeke, Mersin Üni. Tarih Bölümü