PAZAR HAMAMI – ANTALYA
PAZAR HAMAMI HAKKINDA DEĞİŞİK KAYNAKLARDAN BİLGİLER..
TANIMI: Tarihi bilinmeyen hamam Antalya’nın en büyük hamamıdır. Kuzey-güney doğrultulu hamamların girişleri güney cephedendir. Moloz taş örgü ve üst örtü tamamen alaturka kiremit ile kaplıdır (16.yy).
Erkekler bölümünün soyunmalığı daha büyüktür ve dışarı doğru çıkıntı yapmaktadır. Kare planlı soyunmalık, tromp geçişli büyük bir kubbe ile örtülüdür. Soyunmalığın kuzey duvar ortasında ılıklığa geçit teşkil eden kapı soyunmalık içinde ocak şeklinde düzenlenmiştir. Ilıklıktan geçilen erkek tuvaletleri kadınlar bölümüne taşmış ve kadınlar bölümünü az da olsa küçültmüştür. Ilıklık bölümü dikdörtgen şeklinde üçe bölünerek pandantifli kubbeler ile örtülmüş ve buradan da sıcaklık bölümüne geçilmektedir. Kare planlı olan sıcaklık dört eyvanlı, dört halvetli hamam tipindedir. Ortada merkezi, pandantif geçişli kubbe ile örtülüdür. Eyvanlar aynalı tonoz, hücreler kubbe ile örtülüdür. Kubbe etekleri ve eyvan kemerleri malakari süslemeler ile hareketlendirilmiştir.
Kadınlar bölümü daha küçük planlıdır. Soyunmalık kısmı dikdörtgendir ve tonoz ile örtülüdür. Ilıklık da dikdörtgen planlı, iki kemer ile üç bölüme ayrılmış ve orta kubbe yanlar ise tonoz ile örtülmüştür. Sıcaklık ise ortada merkezi kubbe ve üç yönde kemer ile açılan tonozlu eyvanlar ve iki halvetten oluşmaktadır.
ÇİFTE HAMAM (PAZAR HAMAMI) (MERKEZ)
Antalya’da Bali Bey Mahallesi’nde, Atatürk Caddesi’nde, Vakıf İş Hanı’nın kuzeydoğusunda bulunmaktadır. Antalya’nın en büyük ve en eski çifte hamamlarından olup, XVI. yüzyılda klasik Osmanlı hamam mimarisi üslubunda yapılmıştır.
Kadınlar ve erkekler kısmı olarak iki ayrı bölümden meydana gelen hamamın, kadınlar kısmına göre erkekler kısmının soyunmalığı daha büyüktür. Erkekler kısmının soyunmalığı güney cephede dışarı doğru çıkıntılıdır. Moloz taşından yapılmış olan hamamın batı tarafında erkekler kısmının soyunmalığı yer alır. Bunun üzeri trompların yardımı ile büyük bir kubbe ile örtülmüştür. Kuzey kenarının ortasından da soğukluğa geçilir. Üç bölümlü ve her bölümü ayrı ayrı pandantifli kubbelerle örtülü soğukluğun orta bölümünden kare planlı sıcaklığa geçilir. Dört kenarda da ayna tonozlu dört eyvanlı sıcaklık ve halvet hücreleri bulunmaktadır. Bu bölümün üzeri de merkezi bir kubbe ile örtülüdür.
Kadınlar kısmı erkekler kısmına göre daha küçüktür. Soyunmalık beşik tonozla örtülü dikdörtgen planlı olup, oldukça sadedir. Erkekler kısmının helalarının bu bölüme girmesinden ötürü de kadınlar kısmı daha küçük tutulmuştur. Kadınlar kısmının soğukluğu iki kemerin yardımıyla üç bölüme ayrılmış olup, orta bölüm kubbe, yan bölümler de manastır tonozu ile örtülüdür. Kubbe ile örtülü sıcaklık kısmının çevresinde tonozlu eyvanlar, kuzeyde de iki özel halvet hücresi bulunmaktadır. Hamamın kuzey cephesini sıcak su sarnıcı ile külhan bütünü ile kapatmıştır.
::KAYNAK::http://www.kenthaber.com/IlDetay.aspx?ID=1208
BİR DİĞER BİLGİ DE AŞAĞIDADIR
Selçuklu döneminde Roma tekniğiyle yapılan Pazar Hamamı, 1965 yılına kadar hamam olarak kullanılmış ve bu tarihten itibaren de 1998’e kadar iş merkezi olarak işlev görmüştü.
2004 yılında restorasyonunu üstlenen Milenyum Şirketinin sahipleri Şehmuz ve Mustafa Kökerer kardeşler Vakıflardan 29 yıllığına kiraladıkları Çifte Hamam’ın restorasyonunda “Horasan Harcı” kullanıldığını belirtmiştir.
Kökerer, “Bugünkü çimento harcı yerine o dönemde yumurtanın beyazı kullanılıyordu. Biz de binayı restore ederken o dönemin yapı malzemelerine sadık kaldık. Restorasyon sırasında 100.000 yumurta kullandık. Yumurtanın beyazını kumla karıştırıp horasan harcı elde ettik” dedi.
ANTALYA PAZAR HAMAMI
Tarihi bir kitabesi bulunmayan Antalya “ Pazar Hamamı” 1811 M (1226H) tarihli vakfiyeden alınan bilgiye göre XIIX. Yüzyılının başında yapıldığı söylenmektedir. Hamamın duvarları moloz taşı ve kesme taşlardan inşa edilmiştir. Kubbesi tuğladan yapılan hamam soğukluk ve sıcaklık gibi eski özelliklerinin yanı sıra diğer hamamlardan farklı olarak ılıklık bölümü de eklenmiştir. Kadın ve erkekler için ayrı bölümlerden oluşan hamam tarihi dayanaklara göre soğukluk kısmının döşemesi hamamın onarımı sırasında yapılan bir kazı sonucunda anlaşılmıştır.
Tarihi hamamlardan olan Pazar hamamı özellikle Antalya ilinin turistlerin yoğun gittiği bir olması nedeni ile görülmek istenen tarihi mekanlarından biri olma özelliğini de koruyor. Antalya tarihini merak edenlerin, mutlaka gidip bakması gereken “ Pazar hamamı “ Antalya’nın merkezinde Balbey mahallesinde bulunmaktadır.
TARİHİ PAZAR HAMAMI
Klasik Osmanlı mimarisinde 16. yüzyılın başında Kanuni Sultan Süleyman döneminde Banisi Balibey tarafından yaptırılan tarihi Pazar Hamamı, erkek ve kadın olmak üzere iki bölümden oluşuyor.
Duvarları moloz taş ile örülmüş, çatısı tamamen alaturka kiremit ile kaplı Antalya’nın en büyük hamamı olma özelliği taşıyan Pazar Hamamı’nın mülkiyeti Antalya Vakıflar Bölge Müdürlüğüne ait. 1980 yılında kapanmasının ardından restore ettirilen tarihi hamam, 1999-2005 yıllarında restoran olarak kullanıldı. Tarihi hamam, 2 ay önce kafe olarak hizmet vermeye başladı.
