ZİLE ÇEŞMESİ – ZİLE / TOKAT

Sebil, Arapça kökenli bir kelime. Aslında yol manâsında kullanılmış, daha sonra, halk arasında iyilik amaçlı, hayr olsun diye inşa edilmiş her türlü hayr binası ve etkinliği için kullanılmış, fakat Osmanlı’nın çeşmelere ve yolculara yardım ve azığa göstermiş olduğu ihtimam münasebetiyle sadece çeşme, hayr için yaptırılmış halk çeşmesi, hayrat çeşme anlamında belleğimize yerleşmiştir. Kısaca, çeşme ve benzeri şeyler yaptırarak parasız su dağıtılmasına ve parasız her türlü su yardımına sebil denir.

Çeşme, Türk kültüründe yol kenarlarında herkesin yararlanması için yapılan, borularla ya da pöğreklerle gelen suyun bir oluktan veya musluktan aktığı, yalaklı su hazinesi (haft) veya yapısı, su pınarıdır. İçilebilir çünkü doğa suyudur, yani adalardan gelir.

Zile’nin merkezinde bulunan bu çeşme hakkında bilgi bulamadık. Çeşme tamamen mermerden yapılmış, yanlarda iki sütün gibi görünen dikdörtgen yapılar var. Üzerlerine birer sütun başlığı yapılmış  Orta bölümde niş içerisine tek musluk konulmuş. Nişin üzerine kavisli bir bölüm yapılmış. Burada taşa işlenmiş 1932 rakamı var. Herhalde çeşmenin yapım tarihi olsa gerek. Kim tarafından yaptırıldığı hakkında bir bilgimiz yok. Çeşme önüne yine mermerden bir yalak yapılmış. Çeşme günümüzde de kullanılmaktadır.