İSTİLLO HACI ALİ AĞA ÇEŞMESİ – POYRAZ KÖY – SALİHLİ – MANİSA

Osmanlı döneminde Poyraz Köyü, Gediz Ovası’nın kuzeyinde, Yanık Yöre (Katakekaumene), Marmara Gölü ve Gördes Çayı’nın çevrelediği Dibek dağı’nın bağrında yer alır.’ Anayolların Gediz Ovası’ndan geçmesiyle sönükleşen köy, Salihli’ye 30 km. uzaklıkta, bir Yörük Köyüdür. Zengin bir tarih ve kültüre sahip olan yörede, doyurucu bilimsel çalışmalar yapılmamıştır.

Roma ve Bizans döneminde yöreyi Julia Gordos (Gördes) –Satala (Adala), Thyateira (Akhisar) –Daldis – Loudda (Sacayak) – Saittai (Sidas) yönünde geçen yolların kavşağında, Poyraz Köyü’nün kuzey batısında harabeleri bulunan antik Daldis Kenti yer alıyordu. Bu yollar Gördes Çayı’nı tarihi Hacıhıdır Köprüsü, Gediz Nehri’ni ise Kız Köprüsü’yle geçerdi.

Saruhanoğulları zamanında Türkleşen ve İslamlaşan yörede, birçok “zaviye” kurulmuş, bu kurumlar sayesinde Türk nüfus buralarda yoğunlaşmıştır. Poyraz Köyü’nün doğusunda yer alan Saruhanoğulları tarafından da zengin vakıflarla desteklenen Ömer Emre Köyü’ndeki Ömer Emre Yatırı’nın, Kula Yunus Emre Köyü’ndeki Yunus Emre ile olan ilişkisi düşünülebilir.

1530’larda Adala Kazası’na tabi bir köy olan Poyraz, Nardı’nın yerini almış on bir köyle birlikte 1570’lerde “Nahiye Merkezi” olmuştur. Köprüler, su kemerleri, cumbalı evler, taş döşeli kanalizasyonlu sokaklar, medrese ve çeşmeler köyün merkezilik durumunu ortaya koymaktadır.

POYRAZ İSTİLLO HACI ALİ AĞA ÇEŞMESİ (1883)

Köy girişindeki tarihi çeşmenin kitabesinden Şunlar okunur.

Sahibü’l-Hayrat Hacı Ali Ağa Mahzara lüf-ü Huda olsun hemân Eyledi İnşâ

Bu çeşmayı Nuşeden bulsun Cennet-i cevadanı Sahibü’l-Hayrat ve’l-Hasenat İstillozâde Hacı Ali Ağa, sene 1299/1883

KAYNAK : Türk Kültürü ve Tarihindeki Yeri ve Önemi Bağlamında Dibek Dağı (Poyraz Köyü) Şaban ÇETİN