YALINAYAK CAMİİ – TİRE

 Ertuğrul Mahallesi, Yalınayak Sokak’ta yer alan külliye, cami medrese, şadırvan, hamam ve hazireden oluşmaktadır. Banisi, saray divan çavuşlarından, Kanuni Sultan Süleyman’ın ölüm haberini Zigetvar’dan Şehzade Selim’e getiren Hasan Çavuş’tur.

 Halef-selef sadrazamlar, Hasan Çavuş’un konumunu açıklayan örneklerdir. Hattâ halk arasında planının ünlü Mimar Sinan tarafından ele alındığı söylense de buna ait bir belge yoktur.

  Caminin kandilleri içinde babası Sadrazam Ferhat Paşa’nın hediyeleri dikkati çekerken, bir diğer dönem sadrazamı Siyavuş Paşa’nın da kandilleri vardır.

   Kitabesi bulunmadığından yapım tarihi kesinlik kazanamamıştır. Bununla beraber yapı üslubundan ve vakfiyesinden XVI. yüzyılın ortalarında yapıldığı sanılmaktadır. Caminin yanındaki medresesi yıkılmış, hamam ve muvakkithane günümüze gelebilmiştir.

   Ancak, külliye ünitelerindeki tasarımlar ve uygulamalar, planın usta bir elden çıktığını göstermektedir. Bahçesinde yer alan şadırvanı Tire şadırvanları içinde sanatsal yönden öne çıkan örneklerdendir.

  Külliyenin medresesi ise ayakta değildir. Şadırvan gövdesini çepeçevre saran kuşakta ele alınan motifler her kurnada değişmektedir.
  Cami kesme taştan kareye yakın dikdörtgen planlı olup, üzeri pandantifli merkezi bir kubbe ile örtülmüştür. İbadet mekânında mihrap yuvarlak bir niş şeklindedir. Cami içerisinde XIX. yüzyıla ait kalem işleri bulunmaktadır. Önündeki son cemaat yeri altı sütunun yuvarlak kemerlerle birbirine bağlandığı beş bölüm halindedir. Son cemaat yeri kalem işleri ile bezelidir.
  Caminin batısında yer alan minare taş kaide üzerine, yuvarlak gövdeli ve tek şerefelidir.