ESKİ ÇARŞI CAMİ – KULA – MANİSA
Manisa Kula ilçesi, Akgün Mahallesi’nde bulunan Eski Cami, eğimli bir arazi üzerindedir. Kitabesi bulunmadığından yapım tarihi ve banisi bilinmemektedir.
Bununla beraber Kütahya Sancağı. Tapu kayıtlarında caminin bulunduğu alan “Köhne Camii Mahallesi” olarak geçmektedir. Buradaki Köhne sözcüğü eski anlamına gelmektedir. Caminin Kula’da yapılmış en eski dini yapılardan olduğu sanılmaktadır. Bu kayıtlara göre caminin 1520 tarihinden önce yapıldığı sanılmaktadır.
Cami kesme taş ve tuğladan yapılmış, kareye yakın dikdörtgen planlıdır. İbadet mekânının üzerini yüksek kasnaklı merkezi bir kubbe örtmektedir. Mihrap yuvarlak bir niş şeklindedir. Yanındaki minaresi yüksek kaide üzerine yuvarlak gövdeli ve tek şerefelidir.
Düz ahşap tavanlı ve kırma çatı ile örgülü, kareye yakın dikdörtgen planlı bir yapıdır. Kuzeyi arazinin eğiminden dolayı bodrum katı ile değerlendirilmiştir. Kula’nın en eski camisi olduğu söylenen yapıda 1815 -16 tarihli tamir kitabesi vardır. Harim kapısı üzerindeki kitabeden, yapının mahalle sakinleri tarafından 1815-16 yıllarında tamir ettirildiği, Şerif adlı bir kişinin de kitabeye tarih söylediği öğrenilmektedir
Cephelerde moloz taş kullanılmasına karşılık, minarenin kaidesinde kesme taş ve tuğla almaşık uygulanmıştır. Yapının güney cephesinde altta iki büyük, üstte iki küçük dikdörtgen pencere açıklığı vardır. Alt sıradaki pencerelerden kuzeydekinin üstünde mazgal pencere yer alır. Alttaki bu pencere sivri kemerli alınlığa sahipken, güneydeki pencerenin alınlığı boşaltılarak büyütülmüştür. Yapının güney cephesinde altta iki büyük, üstte iki küçük dikdörtgen pencere açıklığı vardır. Alttaki pencerelerin arasında kalan cephe yüzeyinde tuğladan iki rozet görülmekte; bunların arasında ise enine uzayan yine tuğladan yapılmış balık sırtı şeklinde süsleme bulunmaktadır. Cephenin doğu ucunda, konumu ve camiye bitişme tarzı dikkate alınırsa buraya sonradan ilave edildiği anlaşılan minare yer alır. Minarenin kare planlı kübik kaidesinden silindirik gövdesine geçiş, sekizgen bir kütle üzerindeki prizmatik üçgenlerle sağlanmıştır. Sekizgenin her yüzünde tuğladan sivri kemerli sathi nişler vardır. Bunlardan güneydeki kapı açıklığı olarak değerlendirilmiştir. Şerefe altı mukarnaslıdır. Silindirik petek konik bir külahla son bulur. Minarenin yanındaki kapıdan avluya girilir. Avluya bakan doğu cephenin ortasında kapı, bunun güneyinde bir pencere, kuzeyinde ise sonradan eklenen iki katlı bir bina yer alır. Harimin, dikdörtgen kapısının üstünde tamir kitabesi vardır. Harimin güney duvarındaki yarım daire planlı mihrap nişinin içi perde motifiyle süslenmiştir. Ahşap minber sadedir. Dıştan dikdörtgen olan alttaki pencereler içten yuvarlak kemerlidir. Kuzeyde ahşap direklerle taşınan mahfil vardır. Duvar yüzeyleri ve tavan boyanmıştır.
KAYNAK: KÜLTÜR MÜDÜRLÜĞÜ
