22 Kasım 2024
Ören Yerleri

TEOS ANTİK KENTİ – SEFERİHİSAR / İZMİR

İzmir in Seferihisar İlçesine 5 kilometre uzaklıktaki Sığacık Köyünün bir kilometre güneyinde deniz kenarında bulunan Teos M.Ö. 1000 yıllarında İon kolonisi olarak kurulmuştur. Kurucusu Dioysos un oğlu Athames olarak bilinir. Teos önce Pers yönetiminde kalmış, sonra Lidyalıların, ardından yine Pers yönetimine geçmiştir. İonlarla birlikte Teos bağımsızlığını kazanmış ve mimari alan ile ticarette önemli bir yer haline gelmiştir. Kentinin en önemlileri olan Teos te Hellenistik ve Roma dönemi kalıntıları bulunmaktadır. Ziyarete açık olan Teos ta en önemli antik eser olarak bilinen, antik dünyanın en büyük Dionysos Tapınağıdır. Diğer önemli kalıntılar ise Agora, tiyatro, odeon, surlar ve liman kalıntılarıdır.
DİONYSOS TAPINAĞI:
Teos un en önemli yapısı, Anadolu da az sayıda örneği görülen Dionysos tapınağıdır. Ion düzenindeki tapınak, yapı şekli olarak hexastyle perıpteros (6-11 tek sıra sütunlu) biçimindedir. Anakayanın düzleştirilmesiyle oluşturulan ve doğudan 12, batıdan 5 basamakla yükseltilen bir podyum üzerine yerleşmektedir. Geniş bir temenos içinde yer alan tapınak ve sunağı doğuya doğru yönlenmiştir. Tapınak, yapı şekli ve sütun genişliği-yüksekliği oranı (1:9,5) bakımından Vitruvius un Ion düzenindeki tapınak kurallarına uymaktadır. 
TİYATRO:
Tiyatro, Akropol tepesinin güney yamacına, doğal eğimi kullanarak kurulmuştur. Eğimin yetersiz olduğu durumlarda tonozlu geçitler yapılmıştır. Sahne binası mimari elemanları korunmuş olmasına rağmen cavea ya ait bloklar tahrip olmuştur. Tiyatro, at nalı şeklindeki planı ve yamaç eğimini kullanması sebebiyle Helenistik özellikler göstermektedir. Fakat Roma döneminde sahne binası genişletilmiş ve cavea yı yükseltebilmek için altına tonozlu geçitler (vomitorium) yapılmıştır. 
BOULEUTERİON:
Bouleuterion, kent ile ilgili önemli kararları alan meclisin bulunduğu yapıdır. Fakat Teos’taki yapı, 850 kişilik oturma kapasitesi ve agoraya yakınlığı nedeniyle farklı işlevler (odeion, tiyatro vb. toplantılar) için de kullanılmış olabilir. Yapı dörtgen bir mekan içine yerleştirilmiş, dairesel oturma sıralarından oluşmaktadır. Düz ovadaki yapı, moloz taş dolgu yapılarak yükseltilmiş ve at nalı planlı cavea, beş kerkis’e bölünmüştür. Oturma sıraları 36×81 cm. boyutlarındadır. Yapı içinde Agora yöneticilerinin isimlerinin yazılı olduğu iki kare sunak bulunmaktadır