28 Mart 2024
Özel Mekanlar

TEPECİK UYUZ HAMAMI – YENiŞEHİR – İZMİR

Yenişehir’deki Mezarlıklar Müdürlüğü Gasilhanesine yani ölülerin yıkandığı fabrika görünümünde olan taş binaya. (Uyuz Hamamı) dendiği eski (Tebhirhane)den (Buğu evi) Kolera, çiçek, veba, kızamık, tifo, dizanteri, tifüs, uyuz, gibi bulaşıcı hastalıklara yakalanan insanların giysi ve eşyaları halı, kilim, yorgan ne varsa, sarı renkli at arabalarıyla Hastalıkları Hastanesi (Emraz-ı Sariye ve İstilaiye) işlik olarak kullandığı yapılar İzmir Tebhirhanesiydi. 
O zamanlar paramızın kıymetli olduğu yıllarda, giysi ve eşyalar yakılmaz, Tebhirhanede basınçlı su buharıyla mikroplardan arıtılır, kurutulur, sonrasında sahiplerine iade edilirdi.
Bulaşıcı hastalık görülen evler, iş yerleri, hanlar, bekar odaları, tuvalet, banyo, mutfakların ortak kullanıldığı aile evleri, gibi mekanların dezenfekte edilmesinde, özel giysili tephirciler görev yapardı. 
Yazar Mehmet Karayaman (Cumhuriyet döneminde İzmir de sağlık kitabında), Belediyeye ait olan Tebhirhanede 1931 yılında 3 kolbaşı, 9 tebhirci, 1 formol memuru, 2 ütücü, 3 ütü arabacısı çalışmaktadır. 
30 Ekim 1943 yılında yeni bir Tebhirhane açılmıştır. Belediye başkanı Reşit Leblebicioğlu, Tepecik semtindeki tebhirhanede 600 kişinin yıkanabileceği ve elbiselerinin etüvden geçirilebileceğini ifade etmiştir; diye yazar. 
Tepecik Tebhirhanesinin mimarisine dikkatli bakılırsa 1893 yılında inşa dilen Üsküdar Tebhirhanesine, çatısındaki havalandırmanın Urla Tahaffuzhanesine benzediği görülür. 19. yüzyılın ortalarında özellikle haç yoluyla gemilerle gelen hacılara ait eşyaların dezenfekte edildiği, yolcuların duşlarda ilaçlı su ile banyo yaptırılmasının bütün izleri Urla Tahaffuzhanesinde muhafaza edilirken, kendisine özgü mimari formu olan bu sağlık yapısı nasıl oldu da kentin belleğinden silindi?
Tebhirhanede ve İzmir sokaklarında seyyar olarak kullanılan etüv makinalarının başına neler geldiği bilinmiyor..
Kaynak: www.kentyasam.com (Sn: Orhan Beşikçi)