29 Mart 2024
Özel Mekanlar

İZMİR SANATLAR MEKTEBİ(MİTHATPAŞA MESLEK LİSESİ ) – İZMİR

   Bugün, Mithatpaşa Anadolu teknik, teknik ve endüstri meslek lisesi adıyla eğitim ve öğretim veren kurumun tarihi 1867 yılına dek uzanır. 
   Osmanlı İmparatorluğunda lonca adı verilen üretim birimlerinin kalkmasıyla oluşan boşluğu doldurmak, kurulması düşünülen fabrikaların teknik eleman ihtiyacını karşılamak düşüncesiyle, o dönemde bir ıslahhaneler nizamnâmesi yayımlanır. Bu nizamnâme doğrultusunda, hemen yanında bulunan askeri alanın yerinde, Mithatpaşa’nın önderliğinde kurulan İzmir ıslahhânesi bugünkü okulun nüvesini oluşturmuştur. O günün koşullarında kimsesiz çocuklara, ilk aşamada, kunduracılık, çorapçılık, fanilacılık, marangozluk gibi beceri eğitiminin yanı sıra, imlâ, hesap ve dini bilgilerin verildiği. İzmir ıslahhânesi. 1868 – 1881yılları arasında faaliyetini sürdürmüştür.
Okulun adı 1881 yılından itibaren İzmir sanayi mektebi olarak değiştirilmiştir. Eğitim ve öğretim, daha planlı ve programlı bir nitelik kazanırken, sanat dallarına terzilik, halıcılık, demircilik, dökümcülük, mızıkacılık ve matbaacılık bölümleri de eklenmiştir. Kimsesiz ve muhtaç çocukların eğitim ve öğretim gördüğü bu kurumun yönetimi vilayetçe oluşturulan bir komisyonun elindeydi. Okulun gelir kaynakları da küçümsenmeyecek kadar çoktu. Günümüze örnek oluşturması dileğiyle bunlardan bazıları; – Cezayir İşhanı (bugünkü özel idare binası).  Narlıdere’de 3 tarla, büyük vezir han da mağaza ve dükkânlar. Darağacındaki gaz depoları, acem hanı içerisindeki deri mağazaları, bir kahvehane ve dükkân, vilayet matbaasının gelirinin tamamı, İzmir Hamidiye vapur şirketinin gelir ortaklığı, Balçova kaplıcaları ve çevresindeki tarlaların tamamı…
   Halen eğitim ve öğretim yapmakta olduğu ana bina, aslında o günlerde Mekteb-i Sultânî (lise) olarak plânlanmıştı. Bir vesileyle İzmir sanayi mektebi musıka heyetinin methini duyan zamanın padişahı II. Abdülhamit, bu heyeti sarayına davet eder. Okulu ve öğrencileri sanayi madalyasıyla ödüllendirilir. Bir hafta süreyle sarayında ağırlar. Tarih 15 Ocak 1891 dir. Okul nazırı Süleyman beyefendi zamanın valisi Halil Rıfat Paşa ile defterdar Kadri Beyler bu durumu fırsat bilerek; İzmir sanayi mektebine bağlanmıştır. 
    Okul 1930 yılında, hemen yanı başında bulunan karantina deresinin taşması sonucu, büyük bir sel felâketine maruz kalmıştır. Duvarlar yıkılmış, tüm makine ve teçhizat su altında kalmıştır. Fiziki zararlar, o günün çalışkan yönetici, öğretmen ve öğrencileri tarafından kısa sürede onarılmış; ancak zengin arşiv ve kütüphaneden sürüklenen belgeler, büyük ölçüde kaybolmuştur. 
1930 yılına kadar 40 beygir gücündeki bir jeneratörle idare eden kurum, bu jeneratörü aydın sanat okuluna vermiş, yerine alınan çok kuvvetli bir jeneratörle, hem kendi elektrik ihtiyacını karşılamış, hem de karantina ve çevresinin elektrik ihtiyacını karşılamıştır. 
    Ferit Uzel den sonra 1930 yılında Fethi Atay, 1932 yılında Danyel Akbel okul müdürlüğü görevini yürütmüşlerdir. 1934 yılında okul müdürlüğüne getirilen Muzaffer Harç zamanında, okula telefon alınmış, bekçi kulübesi yaptırılarak, gece ve gündüz nöbetçi bekçi bulundurma işleri düzene sokulmuştur. 1942 yılında Nihat Saydam okul müdürlüğü yapmıştır. 
   Cumhuriyetin ilânından itibaren İzmir sanatlar mektebi olan okulun adı 1943 yılında, Mithatpaşa sanat okulu olarak değiştirilmiştir. 1943 yılında müdürlük görevi, Sami Bilgin tarafından yürütülmüştür. 
    1945 yılında okul müdürlüğü görevine getirilen Halil İdemen zamanında da okul, sanayisi henüz gelişmemiş olan ülkemizde, öncülük yaparak makine üretimine başlamış ve okulda üretilen makine ve avadanlıklar, yurdumuzun pek çok köşesine ulaştırılmıştır.