28 Mart 2024
Müzeler

YILDIZ KENT ARŞİVİ VE MÜZESİ – ÖYKAM – ÖDEMİŞ / İZMİR

Müze Yıldız Otelinin alt ve üst katında mevcut, toplam 13 oda ve 4 koridordan oluşmaktadır. Şu an itibariyle sayısı 1.500 ü geçen taşınır kültür varlıklarının 2/3ü, toplam büyüklüğü 300 metrekare civarında olan bu oda ve koridorlara yerleştirilmiş camlı dolaplarda (çok azı açıktadır) ve iç avluda açık olarak sergilenmektedir.
Çoğu etnografik nitelikte olan taşınır kültür varlıklarının belli başlıları şunlardır:
ALT KAT TEŞHİR
Sahanlık kısmı olan bir koridor ve iki oda vardır:
Koridor: 20. Yüzyılın ilk çeyreğinden Kütahya çini tabaklar, portmanto, kıl heybe, ipek kumaş üzerine tel sarma bir gelin başı, Yıldız Oteline ait (taş) boy aynası; 1950lerden kalma ayaklı fotoğraf makinesi, Sevr Antlaşmasına göre Batı Anadolu ve Trakya haritası ile Ödemiş Beldesi başlıklı ölçeği büyütülüp renklendirilmiş harita (1925 tarihli) sergilenmektedir.
Berber Odası: Ödemişli Ermeni berber Sarkis Parsege ait 1901 tarihli bir berber tezgâhı ile çoğu 20. Yüzyılın ilk yarısında kullanılmış berberlik mesleğine ait aletler sergilenmektedir.
Tütün Odası: Erken cumhuriyet döneminde, Ödemişlilerin geçiminde son derece önemli bir yer tutan tütün ve tütüncülükle ilgili canlandırmalar ve objeler sergilenmektedir.
ÜST KAT TEŞHİR
Üç koridor ve (aşağıda isimleri yazılı) 11 oda vardır:
Oturma Odası
Çeyiz Odası
Efeler Odası
Otel Odası
Mutfak
Görsel Tanıtım Odası
Ş. Saraçoğlu Anı Odası
Dr. M. Bengisu Anı Odası 1
Dr. M. Bengisu Anı Odası 2
Ödemişli Kültür ve Sanat İnsanları
Ödemiş Tarihi Odası

Söz konusu koridor ve odalarda sergilenen taşınır kültür varlıkları arasında şunlar bulunmaktadır:
Mutfak Eşyaları: Geç Osmanlı ve erken cumhuriyet döneminde kullanılmış çoğu etli bakırdan kebap tabakları, sahanlar, lengerler (pilavlıklar), kaşıklar, ibrikler, tepsiler, bakraçlar, kahve değirmenleri, tepsiler, sürahiler, taslar, maşrapalar, sütlükler, bakraçlar, süzgüler (ilistirler), kevgirler, saleplikler, semaverler, tencereler, yerli ve yabancı değişik türde porselen eşya vb.
Kadın Takıları: Kadınlarımızın zarafet ve beğenisini yansıtan gümüş ve/veya alpakadan, bazıları mercan taşlarıyla da süslenmiş: tepelikler, göğüslükler, cevşenler, kemerler, muskalıklar, halhallar, alınlıklar vb.
Ateşli ve Kesici Silahlar: Osmanlı döneminden olup, bir kısmı Kurtuluş Savaşı’nda kullanılmış çeşitli tip ve markada tüfek ve tabancalar, bu silahlara ait fişekler, barutluklar, harbiler; kulaklı yatağan bıçakları ve kamalar; miğfer, matara ve süngüler.
Seramik Eşya: Osmanlı Döneminde Kütahya’da veya Avrupa’da Osmanlı pazarı için üretilmiş tabak ve sürahiler.
Hamam Takımları: Osmanlı Dönemine ait bohçalar, havlu ve peşkirler, şifa tasları; sedef kakmalı, telkâri gümüş veya alpaka nalınlar, kildanlık, kese, hamam tasları ve kesme kalıp sabunlar.
Duvar Saatleri: Osmanlı Döneminden ahşap muhafazalı Avrupa’da üretilmiş duvar saatleri.
Lambalar: Osmanlı ve erken cumhuriyet döneminde, aydınlanmak amacıyla kullanılmış değişik tür ve modelde cam ve porselenden gaz lambaları.
Fenerler: Osmanlı ve erken cumhuriyet döneminden olup Ödemiş sokaklarını aydınlatmış; trenlere işaret vermede, faytonda, bisiklette, maden galerilerinde kullanılmış çeşitli cins ve markada fenerler.
Gaz Ocakları ve Kaminetolar: Geç Osmanlı ve erken cumhuriyet döneminden yerli ve yabancı markalı, değişik türde ısıtma aletleri ve pürmüzler.
Mangal ve Semaverler: Geç Osmanlı ve erken cumhuriyet döneminden bakır ve pirinç mangal, semaver ve leğen-ibrikler.
Ütüler: Osmanlı Dönemi’nden kalma değişik büyüklükteki demir ısıtmalı ve kömürlü ütüler.
Tartı Aletleri ve Ağırlıklar: Osmanlı Döneminde sarraf, pazarcı ve sokakta iş yapan seyyar esnafın kullandığı değişik büyüklükte terazi, tartı, kantar, dirhem ve el kantarları.
Heybeler ve Semerler: Osmanlı Döneminde Ödemişte kullanılmış halı ve kıldan heybelerle beygir ve merkep semerleri.
Ahşap Kapılar: Kalem işi süslemeli kapılar.
Halı, Kilim ve Seccadeler: Osmanlı ve erken cumhuriyet döneminden Isparta, Uşak ve Orta Anadolu yöresinde dokunmuş halı, kilim ve seccadeler.
Çıkrıklar ve Dikiş Makineleri: Geç Osmanlı ve cumhuriyet döneminde ayaklı-ayaksız dikiş makineleri ve çıkrıklar.
Giyim Eşyası: Ödemiş e özgü atlas ve ipek kadife üzerine tel sırma bindallılar, üç etekler, nişanlıklar, çeşitli tip ve boyutlarda para keseleri, peşkirler, yemeniler, yazmalar, uçkurlar ve Efelerin giyindiği tüm kıyafet ve aksesuarlar.
Tuvalet eşyaları: Gelinlik kızın çeyizinden allık, ruj, sürmedan gibi makyaj malzemeleri, parfüm şişeleri, ayna ve taraklar, dikiş takımları, mücevher kutuları vb.
Cep saatleri, Sikkeler, Madalya ve Rozetler: Ödemiş civarından toplanmış değişik marka ve modelde cep saatleri, son altı Osmanlı padişahı döneminden ve cumhuriyet dönemine özgü sikkeler, Osmanlıdan cumhuriyet çeşitli madalya ve rozetler.
Kapı ve Dolap Kollarıyla Kilit ve Anahtarlar: Ödemiş evlerine ait değişik büyüklükte kapı ve dolapların kilitleri, kolları ve anahtarları.
Ödemiş Belediyesi Objeleri: Osmanlıdan 1950li yıllara, Ödemiş Belediyesince kullanılmış toprak su künkleri, su saatleri, itfaiye vanaları, hortum ağızları, baretler, zabıta kıyafet ve aksesuarları, elektrik saatleri, bekçi saatleri, gaz maskeleri, barometreler, manyetolu telefonlar, fonograf, daktilo, hesap makineleri, evlenme defterleri, kablo tutma makasları, metreler, sigorta şirketleri plakaları, personel sicil defterleri, elektrik ve su faturaları ile Ödemiş Belediye Tabipliğine ait tıbbi alet edevat.
Ecza Malzemeleri: 1930 lu yıllarda Ödemişte kurulu Kanaat Eczanesine ait ilaç şişeleri ve ilaç tartı aletleri.
Ayrıca kumaş panolar, beşikler, çeyiz sandıkları, rahle, değişik türde yöresel dokuma bezler, danteller, mihnet işleri, kanaviçeler, efe ve krep oyaları, çemberler, keçe minderler ve çok sayıda eski fotoğraf ile belgeler sergilenmektedir.