ESKİ GÖRDES ÇARŞIBAŞI ÇEŞMESİ – GÖRDES – MANİSA
Nakıpağa ile Cuma Mahalleleri’nin birleştiği yerde, Çarşıbaşı mevkiinde,
Pazar Camii’ne giden yolun kuzeyinde yer almaktadır.
Osmanlı dönemi yapısıdır. Kitabesi çalındığından inşa tarihi bilinememektedir. Ancak malzeme ve süsleme özelliklerinden hareketle 18. yüzyıla ait olduğu söylenebilir. Özellikle güney cephedeki istiridye kavsaralı ayna taşı düzenlemesi 18.. yüzyıl çeşme mimarisinde çok yaygın bir kullanıma sahiptir.
Üç cepheli bir meydan çeşmesidir. Kaba yonu taştan inşa edilmiş ve cepheleri düzgün kesme taşla kaplanmıştır.
Kareye yakın yamuk planlıdır. Doğu, batı ve güneye bakan cepheler bloğu dikdörtgen görünüştedir.
Her cephesi basık kemerli birer nişe sahiptir. Niş derinlikleri 8 cm.dir.
Cephe düzenlemesi itibariyle en dikkat çekici kısım güney cephesidir. Ayna taşında istiridye biçimi bir kavsara uygulaması görülür. Kavsara, dikdörtgen bir çerçeve ile sınırlandırılmıştır.
Lülenin yukarısına ve iki yanına birer çiçek motifi işlenmiştir ancak, yosunlaşmadan dolayı nitelikleri belirlenememektedir. Kompozisyon bu haliyle yöreye ait”Mihraplı Gördes Seccadeleri”ni hatırlatmaktadır. Kemer köşeliklerinde birer ay-yıldız motifi göze çarpmaktadır.
Nişin hemen iki tarafında ve cephenin köşelerinde gövdesi profilli dekoratif ayaklar mevcuttur.
Nişin yanındaki ayakların üzerinde ve bütün ayakların altında rozet, cephenin köşelerindeki ayakların üzerinde ise yine birer ay-yıldız motifi yer almaktadır.
Kemerin yukarısında, enine dikdörtgen bir kitabe boşluğu görülür.
Batı cephedeki nişin musluk tablasında, sıva tabakası nedeniyle tam seçilememekle birlikte bir hayvan başı kabartması görülmektedir . Figürün gözleri ve kulakları belirgindir.
Suyun akıtıldığı ağız kısmına bir boru yerleştirilip sıvanmıştır.
Doğu cephede de güney cephedekine benzer bir düzenleme söz konusudur. Ancak yine yosun tabakasından ötürü süslemenin mahiyeti anlaşılamamaktadır.
Güney cephenin önünde niş açıklığından biraz daha geniş bir yalak vardır. Doğu ve batı cephelerin yalakları tahrip edilmiştir.
Cephelerin üstü silmeli saçakla sınırlandırılmıştır. Çeşme kiremitle örtülüdür.
KAYNAK: KAYNAK: TÜRK KÜLTÜR VARLIKLARI ENVANTERİ (PRoF. DR. HAKKI ACUN )
